Kortyzol jest hormonem, który uwalniany jest głównie w czasie stresu i ma wiele ważnych funkcji w twoim ciele. Odpowiednia równowaga kortyzolu ma zasadnicze znaczenie dla zdrowia człowieka i możesz mieć problemy, jeśli nadnercze uwalniają za dużo lub za mało kortyzolu.
Co to jest kortyzol?
Kortyzol jest hormonem steroidowym wytwarzanym przez gruczoły nadnercza, które znajdują się na szczycie każdej nerki. Po uwolnieniu do krwiobiegu kortyzol może działać na wiele różnych części ciała i może pomóc:
- twoje ciało reaguje na stres lub niebezpieczeństwo
- zwiększyć metabolizm glukozy w organizmie
- kontroluj ciśnienie krwi
- zmniejszyć stan zapalny.
Kortyzol jest również potrzebny do walki lub reakcji na strach, co jest zdrową, naturalną reakcją na postrzegane zagrożenia. Ilość wytwarzanego kortyzolu jest ściśle regulowana przez twoje ciało, aby zapewnić równowagę.
Co powoduje, że nadnercza produkują kortyzol?
Wytwarzanie kortyzolu przez nadnercze jest regulowane przez przysadki mózgowe. Przysadka to gruczoł wielkości grochu u podstawy mózgu, który jest czasami nazywany „gruczołem nadrzędnym” ze względu na jego szerszy wpływ na organizm.
Kiedy budzisz się, ćwiczysz lub masz do czynienia ze stresującym wydarzeniem, twoja przysadka mózgowa reaguje. Wysyła sygnał do nadnerczy, aby wytworzyć odpowiednią ilość kortyzolu.
Co się dzieje, gdy produkujesz zbyt dużo lub mało kortyzolu?
Twoje ciało zwykle produkuje odpowiednią ilość kortyzolu. W stanie takim, jak zespół Cushinga wytwarza zbyt dużo. W stanie takim jak choroba Addisona wytwarza zbyt mało.
Objawy nadmiernej ilości kortyzolu obejmują:
- zwiększenie masy ciała, szczególnie w okolicach brzucha i twarzy
- cienka i delikatna skóra, która powoli się goi
- trądzik
- u kobiet, zarost i nieregularne miesiączki.
Objawy niewystarczającej ilości kortyzolu obejmują:
- ciągłe zmęczenie
- nudności i wymioty
- utrata masy ciała
- słabe mięśnie
- ból w jamie brzusznej.
Jeśli wystąpi którykolwiek z tych objawów, lekarz może zalecić wykonanie badania krwi w celu oznaczenia stężenia kortyzolu.
Czym są kortykosteroidy?
Jeśli twoje ciało nie wytwarza wystarczającej ilości kortyzolu, Twój lekarz może przepisać Ci kortykosteroidy. Kortykosteroidy to syntetyczne wersje kortyzolu, które można stosować w leczeniu różnych chorób, w tym:
Niektórzy ludzie biorą je do budowania mięśni bez konsultacji z lekarzem, jest to bardzo ryzykowne.
Czy są jakieś efekty uboczne terapii kortykosteroidami?
Ponieważ kortykosteroidy są potężnymi lekami, działania niepożądane są dość powszechne. Mogą to być:
- osteoporoza
- przyrost masy ciała, zwłaszcza wokół twarzy
- cukrzyca
- gwałtowne zmiany nastroju
- wysokie ciśnienie krwi.
Jeśli wystąpią te działania niepożądane ważne jest, aby porozmawiać z lekarzem przed przerwaniem leczenia.
