Toczeń jest przewlekłą chorobą autoimmunologiczną, w której układ odpornościowy organizmu staje się nadaktywny i atakuje normalną, zdrową tkankę. Powoduje to objawy, takie jak zapalenie, obrzęk i uszkodzenie stawów, skóry, nerek, krwi, serca i płuc.
W normalnych warunkach układ odpornościowy wytwarza białka zwane przeciwciałami w celu ochrony i zwalczania antygenów, takich jak wirusy i bakterie.
Toczeń sprawia, że układ odpornościowy nie jest w stanie rozróżnić antygenów (substancji zdolnych do wywoływania specyficznej odpowiedzi immunologicznej) i zdrowej tkanki. To powoduje, że układ odpornościowy kieruje przeciwciała przeciwko zdrowym tkankom – nie tylko antygenom – powodując obrzęk, ból i uszkodzenie tkanek.
Jakakolwiek część ciała może być dotknięta przez toczeń ponieważ to ma szereg klinicznych manifestacji mających wpływ na skórę, stawy, mózg, płuca, nerki, naczynia krwionośne i inne narządy wewnętrzne.
Toczeń co go powoduje?
Dokładna przyczyna tocznia jest nieznana. Niektórzy eksperci wskazują, że toczeń rozwija się w odpowiedzi na połączenie czynników zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz ludzkiego ciała, w tym hormonów, genetyki i środowiska.
1) Hormony
Hormony to substancje chemiczne wytwarzane w organizmie, które kontrolują i regulują aktywność niektórych komórek lub narządów
9 na 10 wystąpień tocznia dotyczy kobiet, badacze spojrzeli na możliwym związek między estrogenem i toczniem. Chociaż zarówno mężczyźni jak i kobiety produkują estrogen, produkcja hormonów jest większa u kobiet.
2) Genetyka
Nie udowodniono, że żaden specyficzny gen lub grupa genów powoduje toczeń. Toczeń jest bardziej rozpowszechniony wśród niektórych rodzin i pewne geny zostały zidentyfikowane jako przyczyniające się do rozwoju tocznia.
3) Biomarkery
Biomarkery są kolejnym ważnym obszarem badań tocznia. Biomarkery definiuje się jako cząsteczki, które odzwierciedlają specyficzny biologiczny lub patologiczny proces, będący następstwem procesu lub reakcji na interwencję terapeutyczną. Mówiąc prosto, mogą poinformować lekarza, co dzieje się w ciele lub przewidzieć co się stanie.
4) Środowisko
Naukowcy uważają, że czynniki środowiskowe, takie jak chemikalia lub wirusy mogą przyczynić się do wyzwolenia tocznia u osób podatnych genetycznie.
Środowiskowe elementy, które mogą wywołać tocznia to:
- Promienie ultrafioletowe od słońca – w szczególności UVB
- Promienie ultrafioletowe z żarówek fluorescencyjnych
- Narażenie na pył krzemionki w środowisku rolniczym lub przemysłowym
- Leki sulfonamidowe, które powodują, że osoba jest bardziej wrażliwa na słońce
- Uczulające na słońce leki tetracyklinowe
- Penicylina lub inne antybiotyki
- Stres emocjonalny
- Cokolwiek innego, co powoduje stres dla organizmu, takie jak operacja, uszkodzenie fizyczne, ciąża lub poród
- Palenie.
Rodzaje tocznia
Istnieje wiele różnych typów tocznia, w tym następujące pięć postaci:
1) Toczeń rumieniowaty systemowy (SLE)
Kiedy większość ludzi mówi o toczniu odnoszą się do SLE.
„Systemowy” oznacza, że choroba może wpływać na wiele części ciała. Objawy SLE mogą być łagodne lub ciężkie i chociaż częściej występują u osób w wieku od 15 do 45 lat mogą one występować dodatkowo w dzieciństwie.
2) Toczeń rumieniowaty układowy (DLE)
DLE to przewlekłe schorzenie skóry, w którym czerwona, podniesiona wysypka pojawia się na twarzy, skórze głowy lub w innym miejscu ciała.
3) Skórny toczeń rumieniowaty
kórny toczeń rumieniowaty odnosi się do zmian skórnych, które pojawiają się na częściach ciała wystawionych na działanie słońca. Uszkodzenia nie powodują blizn.
4) Toczeń wywołany lekami
Istnieje wiele leków, które mogą powodować toczeń, takie jak niektóre leki przeciwbólowe, na wysokie ciśnienie krwi, na tarczycę, antybiotyki, leki przeciwgrzybicze i doustne środki antykoncepcyjne. Objawy zwykle znikają całkowicie po zaprzestaniu przyjmowania leku.
5) Toczeń noworodkowy
Toczeń noworodkowy jest rzadką chorobą, która może wystąpić u noworodków kobiet z SLE. Większość dzieci matek ze SLE jest zdrowa.
Czynniki ryzyka
Czynniki ryzyka rozwoju tocznia to:
- Płeć – ponad 90% osób z toczniem to kobiety.
- Wiek – objawy i diagnoza tocznia często występują w wieku od 15 do 45 lat.
- Rasa – jest bardziej powszechny, cięższy i rozwija się wcześniej u Afroamerykanów, Latynosów, Amerykanów pochodzenia azjatyckiego
- Historia rodziny – krewni pierwszego stopnia lub drugiego stopnia osoby z toczniem mają o 4-8% większe ryzyko rozwinięcia tocznia
Toczeń nie jest zakaźny i nie może być przenoszony drogą płciową.
Dzieci
Rzadko zdarza się, że dzieci w wieku poniżej 15 lat chorują na toczeń. Jedynym wyjątkiem są dzieci urodzone przez kobiety z toczniem. Te dzieci mogą mieć problemy z sercem, wątrobą lub skórą spowodowane przez tocznia.
Ciąża
Chociaż ciąża u kobiet z toczniem jest uważana za wysokie ryzyko, większość kobiet z toczniem nosi bezpiecznie swoje niemowlęta do końca ich ciąży. Ogólnie rzecz biorąc, kobiety z toczniem mają wyższy wskaźnik poronienia i przedwczesnych porodów w porównaniu z ogólną populacją.
Toczeń oznaki i symptomy
Ludzie z toczniem mogą doświadczyć:
- Wysypka w kształcie motyla na policzkach i nosie
- Zmęczenie
- Ból lub obrzęk stawów
- Wysypki na skórze
- Gorączki
- Bóle głowy
- Ból w klatce piersiowej przy głębokim oddychaniu
- Utrata włosów
- Bladych lub fioletowych palcach u rąk i nóg z zimna lub stresu
- Obrzęk w nogach lub wokół oczu
Na następujące układy w ciele może również wpłynąć toczeń:
- Nerki: stany zapalne nerek (nerek) mogą osłabić ich zdolność do skutecznego pozbycia się produktów przemiany materii i innych toksyn z organizmu
- Płuca: niektórzy ludzie z toczniem rozwijają zapalenie opłucnej, zapalenie błony śluzowej klatki piersiowej, które powoduje ból w klatce piersiowej
- Centralny układ nerwowy: u niektórych pacjentów toczeń dotyka mózgu lub centralnego układu nerwowego.
- Naczynia krwionośne: mogą ulegać stanom zapalnym
- Krew: ludzie z toczniem mogą rozwinąć anemię, leukopenię albo małopłytkowość
- Serce: u niektórych osób z toczniem zapalenie może wystąpić w samym sercu
Posiadanie tocznia również zwiększa twoje ryzyko:
- Infekcji: ludzie z toczniem są bardziej podatni na infekcję ponieważ zarówno choroba jak i jej leczenie osłabiają układ odpornościowy.
- Śmierć tkanki kostnej (martwica jałowa): występuje, gdy zmniejsza się dopływ krwi do kości, co często prowadzi do niewielkich pęknięć w kości i ostatecznie do zapaści kości. Najczęściej dotyczy to stawu biodrowego
- Powikłania ciąży: kobiety z toczniem mają zwiększone ryzyko poronienia. Toczeń zwiększa ryzyko wysokiego ciśnienia krwi podczas ciąży.
Toczeń diagnoza i klasyfikacja
Dokładna historia choroby, badanie fizykalne i wyniki badań laboratoryjnych pomagają lekarzowi rozważyć inne choroby, które mogą naśladować tocznia lub ustalić czy rzeczywiście chorujesz na tą chorobę.
Na przykład test przeciwciał przeciwjądrowych (ANA) jest powszechnie używany do poszukiwania autoprzeciwciał, które reagują na składniki jądra komórek organizmu.
Około 98% osób z toczniem posiada ANA, która może atakować materiał nukleinowy twoich komórek.
Narzędzia diagnostyczne:
- Historia medyczna
- Kompletny egzamin lekarski
- Badania laboratoryjne obejmujące całkowitą morfologię krwi (CBC), szybkość sedymentacji erytrocytów (ESR), analizę moczu, chemię krwi, poziomy dopełniacza, ANA i inne testy autoprzeciwciał
- Biopsja skóry
- Biopsja nerki.
Badania krwi
U osób z pozytywną ANA przeprowadza się zwykle więcej testów w celu sprawdzenia innych przeciwciał, które mogą pomóc w potwierdzeniu diagnozy.
Zobacz także: Choroba Hashimoto: dieta, przyczyny, objawy i leczenie
Testy moczu
Oprócz testów krwi używanych by zdiagnozować i monitorować toczeń, doktorzy używają testów moczu by zdiagnozować i monitorować efekty tocznia na nerkach.
Toczeń leczenie i zapobieganie
Gdy zdiagnozowany zostanie toczeń, lekarz lub reumatolog opracuje plan leczenia na podstawie wieku, płci, zdrowia, objawów i stylu życia pacjenta. Plany leczenia są dostosowane do indywidualnych potrzeb i mogą zmieniać się z czasem.
Leczenie tocznia może obejmować leki:
- Zmniejszające obrzęk i ból
- Wspomagające układ odpornościowy
- Zmniejszające lub zapobiegające uszkodzeniom stawów
- Równoważące hormony.
Dotychczasowe badania wykazały, że alternatywne i uzupełniające terapie, takie jak specjalne diety, suplementy diety, oleje rybne, maści i kremy, leczenie kręgarskie i homeopatia wpływają na proces chorobowy lub zapobiegają uszkodzeniu narządu.
Jednym z głównych celów odnowy biologicznej dla ludzi z toczniem jest radzenie sobie ze stresem związanym z przewlekłym zaburzeniem. Skuteczne zarządzanie stresem różni się w zależności od osoby.
Życie z toczniem
Chociaż nie ma lekarstwa na tocznia istnieje kilka środków, które pacjenci mogą podjąć, aby poradzić sobie z chorobą.
Pielęgnacja przeciwsłoneczna – używaj kremów z filtrem SPF co najmniej 15, które mogą blokować zarówno promienie UVA, jak i UVB
Dieta – spożywaj odżywczą i zbilansowaną dietę z ograniczonym spożyciem cukru i soli, jeśli jesteś na kortykosteroidach.
Zarządzanie bólem – stosuj wilgotne, ciepłe okłady na bolesnych stawach lub korzystaj z jacuzzi
Ćwiczenia – chodzenie, pływanie, aerobik i jazda na rowerze mogą zapobiec zanikom mięśni i zmniejszyć ryzyko osteoporozy
Rehabilitacja – terapeuci fizyczni, zajęciowi i zawodowi mogą pomóc wzmocnić mięśnie
Nie pal
Ciąża – zachowaj świadomość i skonsultuj się z lekarzem na temat zagrożeń związanych z ciążą dla ciebie i Twojego dziecka
Większość ludzi z toczniem może kontynuować ich zwykłe codzienne czynności. Może się okazać, że muszą zmniejszyć poziom aktywności, uzyskać pomoc w opiece nad dziećmi lub zmienić sposób pracy z powodu zmęczenia, bólu stawów lub innych objawów. Mogą również stwierdzić, że muszą całkowicie odpocząć od codziennych czynności.
