Ta zapiekanka z cukinią to klasyk z zeszytu Babci Zosi, który zawsze znika ze stołu jako pierwszy. Smakuje lekko, ale syci, a do tego robi się ją szybko i bez stresu. Jest idealna na obiad, kolację albo jako danie na spotkanie z przyjaciółmi.
A ten jeden sekretny trik sprawia, że nie wychodzi wodnista i ma pięknie złocistą, chrupiącą górę. Jeśli lubisz domowe, proste jedzenie z nutą wspomnień, ten przepis jest dla ciebie.
Dlaczego Ten Przepis Działa
Sekretny trik Babci Zosi to prosta rzecz: solenie i „odciskanie” cukinii przed pieczeniem. Dzięki temu warzywo oddaje nadmiar wody, a zapiekanka nie zamienia się w zupę.
Druga sprawa to dwuwarstwowe zapiekanie: najpierw krótko podpiekamy bazę, potem dodajemy sos i ser. To gwarantuje zwartą strukturę i chrupiący wierzch. Połączenie delikatnej cukinii, aromatycznego czosnku i kremowego sosu jogurtowo-jajecznego daje pełny, domowy smak bez ciężkości.
Czego Potrzebujesz
- Cukinia – 2 duże sztuki (ok. 800–900 g)
- Sól – 1 łyżeczka do odciśnięcia i szczypta do smaku
- Cebula – 1 średnia, drobno posiekana
- Czosnek – 2–3 ząbki, przeciśnięte
- Jajka – 3 sztuki
- Gęsty jogurt grecki – 200 g
- Ser żółty (np. cheddar, gouda) – 120–150 g, starty
- Parmezan – 30 g, starty (opcjonalnie, do posypania)
- Bułka tarta – 2 łyżki (na spód i wierzch)
- Oliwa lub masło – 2 łyżki
- Natka pietruszki – garść, posiekana
- Pieprz – świeżo mielony, do smaku
- Gałka muszkatołowa – szczypta (opcjonalnie)
- Płatki chili – szczypta (opcjonalnie, dla ostrości)
Instrukcje
- Przygotuj cukinię. Umyj, osusz i zetrzyj na grubych oczkach.
Posól 1 łyżeczką soli, wymieszaj i odstaw na 10–15 minut, aż puści sok.
- Odciskanie – sekretny trik Babci Zosi. Przełóż cukinię na czyste sitko lub ściereczkę i mocno odciśnij nadmiar wody. Zrób to dokładnie – im mniej płynu, tym lepsza konsystencja.
- Podsmaż dodatki. Na patelni rozgrzej 1 łyżkę oliwy lub masła. Dodaj cebulę i smaż 3–4 minuty, aż zmięknie.
Dorzuć czosnek na 30–40 sekund, tylko do uwolnienia aromatu. Odstaw.
- Rozgrzej piekarnik. Ustaw 190°C góra–dół. Naczynie żaroodporne (ok. 25×18 cm) wysmaruj resztą oliwy i oprósz bułką tartą, żeby zapiekanka nie przywierała.
- Wymieszaj bazę warzywną. W misce połącz odciśniętą cukinię, podsmażoną cebulę z czosnkiem i połowę startego sera.
Dopraw pieprzem, ewentualnie szczyptą chili.
- Krótko podpiecz spód. Przełóż masę do naczynia, lekko dociśnij łyżką. Wstaw na 10 minut do piekarnika – to ustabilizuje warzywa i odparuje resztę wilgoci.
- Przygotuj sos. W osobnej misce roztrzep jajka z jogurtem. Dopraw solą do smaku, pieprzem i szczyptą gałki muszkatołowej.
Dodaj natkę pietruszki i wymieszaj.
- Zalej i posyp. Wyjmij podpieczoną bazę, rozprowadź na niej sos jogurtowo-jajeczny. Posyp resztą sera i łyżką bułki tartej. Na wierzchu możesz dodać parmezan.
- Pieczenie właściwe. Piecz 20–25 minut, aż góra się zarumieni i lekko przypiecze na brzegach.
Jeśli chcesz mocniej zrumienić, włącz na koniec 2–3 minuty funkcję grill.
- Odpoczynek. Odstaw zapiekankę na 10 minut przed krojeniem. Dzięki temu zetnie się i łatwiej wyjmiesz równe porcje.
- Podawanie. Podawaj z prostą sałatą z winegretem, pieczywem lub pieczonymi ziemniakami. Na wierzch możesz dodać łyżkę kwaśnej śmietany i świeże zioła.
Utrzymanie Świeżości
– Przechowywanie: Po ostudzeniu trzymaj w lodówce do 3 dni, szczelnie przykrytą. – Podgrzewanie: Najlepiej w piekarniku 160°C przez 10–12 minut, aby zachować chrupkość.
Mikrofalówka też działa, ale wierzch zmięknie. – Mrożenie: Możliwe, ale tylko po pełnym ostudzeniu i najlepiej w porcjach. Rozmrażaj w lodówce przez noc, potem krótko zapiecz, by odparować wilgoć.
Korzyści Zdrowotne
Cukinia ma mało kalorii i sporo wody, dzięki czemu danie jest lekkie. Dostarcza błonnika, który wspiera trawienie.
Jajka i jogurt dodają pełnowartościowego białka, a ser – wapnia i witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Jeśli użyjesz oliwy, dorzucasz zdrowe tłuszcze nienasycone. Całość syci bez uczucia ciężkości, co jest świetne na kolację.
Typowe Błędy do Uniknięcia
- Brak odciśnięcia cukinii. To najprostsza droga do wodnistej zapiekanki.
- Za dużo sera w środku. Ser jest super, ale jego nadmiar rozrzedza masę.
Lepiej więcej dać na wierzch niż do środka.
- Omijanie krótkiego podpiekania bazy. Ten krok stabilizuje strukturę i osusza warzywa.
- Zbyt wysoka temperatura od początku. Spali wierzch, a środek zostanie surowy. Trzymaj się 190°C i opcjonalnego grilla na koniec.
- Krojenie od razu po wyjęciu. Daj jej chwilę odpocząć, żeby ładnie trzymała kształt.
Warianty
- Wersja proteinowa: Dodaj podsmażonego kurczaka w kostkę lub ugotowaną ciecierzycę. Pamiętaj, by nadmiar sosu z patelni odparować.
- Włoski klimat: Dodaj suszone pomidory, oregano i trochę mozzarelli.
Na koniec skrop oliwą z bazylią.
- Pełnoziarnista chrupkość: Zamiast bułki tartej użyj płatków owsianych zmielonych na grubszy pył lub bułki pełnoziarnistej.
- Bez laktozy: Zastąp jogurt wersją bez laktozy i użyj sera bezlaktozowego lub wegańskiego. Smak wyrównaj szczyptą drożdży nieaktywnych.
- Ostra wersja: Dodaj więcej chili, pieprz cayenne i odrobinę wędzonej papryki.
- Super zielona: Dorzuć garść szpinaku lub jarmużu, wcześniej podsmażonych i dobrze odparowanych.
FAQ
Czy mogę użyć młodej, małej cukinii ze skórką?
Tak. Młoda cukinia ma delikatną skórkę i mało pestek, więc nie musisz jej obierać ani wydrążać.
Ważne, by nadal ją dobrze odcisnąć.
Co zamiast jogurtu greckiego?
Możesz użyć kwaśnej śmietany 18% lub mieszanki kefiru z łyżką mąki ziemniaczanej dla zagęszczenia. Jogurt naturalny też się sprawdzi, jeśli jest gęsty.
Czy da się zrobić bez jajek?
Tak, użyj 200 g tofu silken zmiksowanego z 1 łyżką skrobi ziemniaczanej. Dopraw solidniej, bo tofu jest neutralne w smaku.
Jak uratować zbyt wodnistą zapiekankę?
Wstaw ją na dolną półkę piekarnika i piecz dodatkowe 10–15 minut w 180–190°C.
Na wierzchu rozsyp cienką warstwę bułki tartej lub parmezanu, który wchłonie część wilgoci.
Czy mogę przygotować wcześniej?
Jak najbardziej. Zrób do kroku z podpieczeniem bazy, ostudź i przykryj. Przed podaniem dolej sos, posyp serem i zapiecz.
Jakie przyprawy najlepiej pasują?
Czosnek, pieprz, gałka muszkatołowa i natka to klasyka. Świetnie sprawdzi się też tymianek, oregano, wędzona papryka i skórka z cytryny dla świeżości.
Wnioski
Ta zapiekanka z cukinią to proste, domowe danie z charakterem.
Sekretny trik Babci Zosi – solidne odciśnięcie cukinii – zmienia wszystko: konsystencja jest zwarta, a wierzch cudownie chrupiący. Kilka podstawowych składników, krótka lista kroków i masz na stole coś, co smakuje każdemu. Zrób raz, a wpadnie do stałego repertuaru.
Smacznego!
