Czerniak to najpoważniejszy typ raka skóry, rozwija się w komórkach (melanocytach), które produkują melaninę – pigment, który nadaje skórze kolor. Czerniak może również tworzyć się w twoich oczach i rzadko w narządach wewnętrznych, takich jak jelita.
Dokładna przyczyna wszystkich czerniaków nie jest jasna, ale ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe (UV) zwiększa ryzyko zachorowania na czerniaka. Ograniczenie ekspozycji na promieniowanie UV może pomóc zmniejszyć ryzyko wystąpienia czerniaka.
Znajomość znaków ostrzegawczych raka skóry może pomóc w wykryciu zmian nowotworowych i ich leczeniu przed rozprzestrzenianiem się raka. Czerniak można skutecznie leczyć, jeśli zostanie wykryty we wczesnym stadium.
Czerniak Objawy
Czerniak może rozwinąć się w dowolnym miejscu na ciele. Najczęściej rozwijają się on na obszarach, gdzie docierają promienie słoneczne, takie jak plecy, nogi, ręce i twarz.
Pierwszymi objawami czerniaka często są:
- Zmiana istniejącego znamiona, pieprzyka
- Powstanie nowego, pigmentowanego lub nietypowo wyglądającego znamiona na skórze
Czerniak nie zawsze zaczyna się jako znamię, pieprzyk. Może również wystąpić na skórze normalnie wyglądającej.
Normalne pieprzyki
Normalne mają zwykle jednolity kolor – taki jak brąz lub czerń – z wyraźną obwódką oddzielającą od otaczającej skóry. Są owalne lub okrągłe i zazwyczaj mają mniej niż 6 milimetrów średnicy.
Większość ludzi ma od 10 do 45 pieprzyków. Wiele z nich rozwija się do wieku 50 lat, chociaż mogą z upływem czasu zmieniać wygląd – niektóre mogą nawet zniknąć z wiekiem.
Dziwne pieprzyki, które mogą wskazywać na czerniaka
Aby pomóc Ci określić cechy dziwnych pieprzyków, które mogą wskazywać na czerniaka lub inne nowotwory skóry, pomyśl o literach ABCDE:
- A ma asymetryczny kształt. Poszukaj pieprzyków o nieregularnych kształtach.
- B jest dla nieregularnej granicy. Poszukaj pieprzyków o nieregularnych, karbowanych lub ząbkowanych brzegach – cech charakterystycznych czerniaka.
- C oznacza zmianę koloru. Szukaj tych, które mają wiele kolorów lub nierównomierną dystrybucję kolorów.
- D oznacza średnicę. Szukaj pieprzyków większych niż 6 milimetrów.
- E jest ewoluujące. Szukaj zmian w czasie, takich jak pieprzyk, który rośnie lub zmienia kolor lub kształt. Pieprzyki mogą również ewoluować, aby wywołać nowe oznaki i objawy, takie jak swędzenie lub krwawienie.
Nowotworowe (złośliwe) znamiona różnią się znacznie wyglądem.
Ukryte czerniaki
Czerniak może również rozwinąć się w obszarach ciała, które mają niewielki lub żaden kontakt ze słońcem, takich jak przestrzenie pomiędzy palcami, na dłoniach, podeszwach, skórze głowy lub genitaliach. Są one czasami określane jako ukryte czerniaki, ponieważ występują w miejscach, w które większość ludzi nie pomyślałaby o sprawdzeniu. Kiedy czerniak występuje u osób o ciemniejszej karnacji, częściej występuje w ukrytym obszarze.
Zobacz także: Grzybica paznokci: informacje, leczenie, objawy oraz leki
Do ukrytych czerniaków należą:
- Czerniak pod paznokciem. Acern-lentiginous czerniak jest rzadką postacią czerniaka, która może wystąpić pod paznokciem. Można go również znaleźć na dłoniach lub podeszwach stóp.
- Czerniak w jamie ustnej, przewód pokarmowy, układ moczowy lub pochwa. Śluzowaty czerniak rozwija się w błonie śluzowej, która wyściela nos, usta, przełyk, odbyt, drogi moczowe i pochwę. Śluzowe czerniaki są szczególnie trudne do wykrycia, ponieważ można je łatwo pomylić z innymi, znacznie częstszymi przypadkami.
- Czerniak w oku. Czerniak oka, zwany także czerniakiem ocznym, najczęściej występuje w warstwie pod bielą gałki ocznej (twardówka). Czerniak oka może powodować zmiany widzenia i może zostać zdiagnozowany podczas badania oczu.
Czerniak Przyczyny
Czerniak pojawia się, gdy coś idzie nie tak w komórkach produkujących melaninę (melanocytach), które nadają skórze kolor.
Zwykle komórki skóry rozwijają się w kontrolowany i uporządkowany sposób – zdrowe nowe komórki popychają starsze komórki w kierunku powierzchni skóry, gdzie umierają i ostatecznie odpadają. Ale gdy niektóre komórki rozwiną uszkodzenia DNA, nowe komórki mogą zacząć wymykać się spod kontroli i mogą ostatecznie utworzyć masę komórek rakowych.
Światło UV nie powoduje wszystkich czerniaków, szczególnie tych, które występują w miejscach na ciele, które nie są narażone na działanie promieni słonecznych. Oznacza to, że inne czynniki mogą przyczyniać się do ryzyka wystąpienia czerniaka.
Czerniak Czynniki ryzyka
Czynniki, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia czerniaka to:
- Jasna skóra. Mniejsze ilości pigmentu (melaniny) w skórze oznaczają mniejszą ochronę przed szkodliwym promieniowaniem UV. Jeśli masz jasne, rudowłose włosy, jasne oczy i piegi, jesteś bardziej podatny na rozwój czerniaka niż ktoś o ciemniejszej karnacji.
- Historia oparzeń słonecznych. Jedno lub więcej ciężkich oparzeń słonecznych może zwiększać ryzyko wystąpienia czerniaka.
- Nadmierna ekspozycja na światło ultrafioletowe (UV). Narażenie na promieniowanie UV pochodzące ze słońca oraz lamp opalających i łóżek może zwiększyć ryzyko raka skóry, w tym czerniaka.
- Życie bliżej równika lub na wyższej wysokości. Ludzie żyjący bliżej równika ziemskiego, gdzie promienie słoneczne są bardziej bezpośrednie, doświadczają większych ilości promieniowania UV niż żyjący na wyższych szerokościach geograficznych. Ponadto jeśli mieszkasz na dużej wysokości jesteś narażony na więcej promieniowania UV.
- Posiadanie wielu pieprzyków lub niezwykłych znamion. Posiadanie ponad 50 zwykłych pieprzyków na twoim ciele wskazuje na zwiększone ryzyko czerniaka.
- Historia rodzinna czerniaka. Jeśli bliski krewny – taki jak rodzic, dziecko lub rodzeństwo – ma czerniaka masz większą szansę na rozwój czerniaka.
- Osłabiony układ odpornościowy. Ludzie z osłabionym układem odpornościowym, tacy jak ci, którzy przeszli przeszczepy narządów mają zwiększone ryzyko raka skóry.
Czerniak Zapobieganie
Możesz zmniejszyć ryzyko wystąpienia czerniaka i innych rodzajów raka skóry, jeśli:
- Unikaj słońca w środku dnia. Promienie słoneczne są najsilniejsze między godziną 10 a 16. Zaplanuj zajęcia na świeżym powietrzu o innej porze dnia, nawet zimą lub gdy niebo jest pochmurne.
- Noś krem przeciwsłoneczny przez cały rok. Filtry przeciwsłoneczne nie odfiltrowują całego szkodliwego promieniowania UV, szczególnie promieniowania, które może prowadzić do czerniaka. Ale odgrywają one główną rolę w ogólnym programie ochrony przed słońcem.
- Nosić odzież ochronną. Osłony przeciwsłoneczne nie zapewniają całkowitej ochrony przed promieniami UV. Tak więc przykryj skórę ciemną, ciasno tkaną odzieżą, która zakrywa ramiona i nogi oraz kapelusz z szerokim rondem, który zapewnia lepszą ochronę niż czapka lub daszek.
- Unikaj sztucznego opalania (solarium). Lampy opalające i łóżka emitują promienie UV i mogą zwiększyć ryzyko zachorowania na raka skóry.
- Przy pomocy luster sprawdź swoją twarz, szyję, uszy i skórę głowy. Zbadaj klatkę piersiowąi. Zbadaj zarówno przód jak i tył twoich nóg i stóp, łącznie z podeszwami i przestrzeniami między palcami. Sprawdź również okolice genitaliów i między pośladkami.
Czerniak Diagnoza
Badanie przesiewowe raka skóry
Zapytaj swojego lekarza, czy powinieneś rozważyć okresowe badania przesiewowe na raka skóry. Ty i Twój lekarz możecie rozważyć opcje przesiewowe, takie jak:
- Egzaminy skórne przeprowadzane przez wyszkolonego profesjonalistę. Podczas badania skóry lekarz przeprowadza kontrolę skóry od stóp do głowy.
- Egzaminy skórne wykonywane w domu. Samouczek może pomóc w nauce krety, piegów i innych znaków skórnych, które są dla ciebie normalne, abyś mógł zauważyć wszelkie zmiany.
Czerniak Diagnozowanie
Czasami rak można wykryć po prostu patrząc na skórę, ale jedynym sposobem na dokładną diagnozę czerniaka jest wykonanie biopsji. W tej procedurze usuwa się całość lub część podejrzanego pieprzyku lub wzrostu, a patolog analizuje próbkę.
Procedury biopsji stosowane do diagnozowania czerniaka obejmują:
- Biopsja dziurkowana. Podczas biopsji lekarz stosuje narzędzie z okrągłym ostrzem. Ostrze wbija się w skórę wokół podejrzanego pieprzu, a okrągły kawałek skóry zostaje usunięty.
- Biopsja wycięcie. W tej procedurze usuwa się cały pieprzyk lub wzrost wraz z niewielką granicą normalnie wyglądającej skóry.
- Biopsja inwazyjna. W przypadku tej biopsji pobierana jest tylko najbardziej nieregularna część mola lub wzrost do analizy laboratoryjnej.
Czerniak Leczenie
Najlepsze leczenie zależy od wielkości i stadium raka, ogólnego stanu zdrowia i osobistych preferencji.
Leczenie wczesnych stadiów czerniaka
Leczenie wczesnych przypadków czerniaka zazwyczaj obejmuje operację usunięcia czerniaka. Bardzo cienki czerniak może być całkowicie usunięty podczas biopsji i nie wymaga dalszej obróbki. W przeciwnym razie twój chirurg usunie raka, a także granicę normalnej skóry i warstwę tkanki pod skórą. Dla osób z wczesnymi stadiami czerniaka może to być jedyne konieczne leczenie.
Leczenie czerniaków, które rozprzestrzeniają się poza skórę
Jeśli czerniak rozprzestrzenił się poza skórę, opcje leczenia mogą obejmować:
- Chirurgia w celu usunięcia dotkniętych węzłów chłonnych. Jeśli czerniak rozprzestrzenił się na pobliskie węzły chłonne, twój chirurg może usunąć dotknięte węzły. Mogą być również zalecane dodatkowe zabiegi przed lub po operacji.
- Chemoterapia. Chemioterapia wykorzystuje leki do niszczenia komórek nowotworowych. Chemioterapię można podawać dożylnie, w postaci tabletek lub obu, aby przemieszczać się po całym ciele.
- Radioterapia. W tym zabiegu wykorzystuje się silne wiązki energii, takie jak promienie X, w celu zabicia komórek nowotworowych.
- Terapia biologiczna. Terapia biologiczna wzmacnia układ odpornościowy, aby pomóc organizmowi w walce z rakiem. Zabiegi te wykonywane są z substancji wytwarzanych przez ciało lub podobne substancje wytwarzane w laboratorium.
- Ukierunkowana terapia. Terapia ukierunkowana wykorzystuje leki zaprojektowane w celu zwalczania określonych słabych punktów w komórkach nowotworowych. Skutki uboczne terapii celowanych są różne, ale zwykle obejmują problemy skórne, gorączkę, dreszcze i odwodnienie.
Źródło: Wikipedia