Glejak jest rodzajem guza, który występuje w mózgu i rdzeniu kręgowym. Glejaki powstają w kleistych komórkach wspomagających (komórkach glejowych), które otaczają komórki nerwowe i pomagają im funkcjonować.
[toc]
Co to jest glejak, rodzaje glejaka
Trzy typy komórek glejowych mogą wytwarzać nowotwory. Glejaki są klasyfikowane zgodnie z typem komórek glejowych biorących udział w nowotworze, a także cechami genetycznymi guza, co może pomóc przewidzieć, jak zachowywać się będzie guz w czasie i jakie zabiegi będą najprawdopodobniej działały.
Rodzaje glejaków obejmują:
- Gwiaździaki, w tym gwiaździak anaplastyczny
- Wyściółczaki, w tym wyściółczaki anaplastyczne, wyściółczaki mysoprostopochodne i podwzgórzak
- Oligodendrogliomy, w tym oligodendroglem, anaplastyczny oligodendroglem i anaplastyczna oligoastrocytoma
Glejak może wpływać na funkcjonowanie mózgu i zagrażać życiu w zależności od jego lokalizacji i szybkości wzrostu.
Glejaki są jednym z najczęstszych typów pierwotnych guzów mózgu.
Rodzaj glejaka, który posiadasz pomaga określić twoje leczenie i szanse przeżycia. Ogólnie rzecz biorąc, opcje leczenia glejaka obejmują chirurgię, radioterapię, chemioterapię, terapię celowaną i eksperymentalne badania kliniczne.
[su_divider divider_color=”#00bbff” link_color=”#00bbff”]
Glejak objawy
Objawy glejaka różnią się w zależności od typu guza, wielkości guza, umiejscowienia i szybkości wzrostu.
Typowe objawy glejaków to:
- Ból głowy
- Nudności lub wymioty
- Zamieszanie lub spadek funkcji mózgu
- Utrata pamięci
- Zmiany osobowości lub drażliwość
- Trudność z równowagą
- Niemożność utrzymania moczu
- Problemy ze wzrokiem, takie jak niewyraźne widzenie, podwójne widzenie lub utrata widzenia peryferyjnego
- Trudności z mową
- Napady padaczki
[su_divider divider_color=”#00bbff” link_color=”#00bbff”]
Glejak przyczyny
Podobnie jak większość pierwotnych guzów mózgu, dokładna przyczyna glejaków nie jest znana. Ale są pewne czynniki, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia guza mózgu.
Czynniki ryzyka obejmują:
- Twój wiek. Ryzyko guza mózgu wzrasta wraz z wiekiem. Glejaki występują najczęściej u osób w wieku od 45 do 65 lat. Guz mózgu może jednak występować w każdym wieku. Niektóre rodzaje glejaków, takie jak wyściółczaki i gwiaździaki pilocytowe, występują częściej u dzieci i młodych dorosłych.
- Narażenie na promieniowanie. Ludzie narażeni na promieniowanie jonizujące mają zwiększone ryzyko wystąpienia guza mózgu. Przykłady promieniowania jonizującego obejmują radioterapię stosowaną w leczeniu raka i ekspozycji na promieniowanie powodowane przez bomby atomowe.Nie wykazano, że częstsze formy promieniowania, takie jak pola elektromagnetyczne z linii energetycznych i promieniowanie o częstotliwości radiowej z mikrofalówek, nie zwiększają ryzyka glejaka.Nie jest jasne, czy korzystanie z telefonu komórkowego zwiększa ryzyko raka mózgu. Niektóre badania wykazały możliwy związek między używaniem telefonu komórkowego, a rodzajem raka mózgu zwanego nerwiakiem akustycznym. Wiele innych badań nie znalazło związku. Ponieważ telefony komórkowe są względnie nowym czynnikiem, potrzeba więcej długoterminowych badań, aby zrozumieć potencjalny wpływ na ryzyko zachorowania na raka. Na razie, jeśli obawiasz się o możliwy związek między telefonami komórkowymi i rakiem, eksperci zalecają ograniczenie ekspozycji za pomocą głośnika lub zestawu głośnomówiącego, który utrzymuje telefon komórkowy z dala od głowy.
- Historia rodzinna glejaka. Rzadko zdarza się, że glejak jest dziedziczony. Ale posiadanie rodzinnej historii glejaka może podwoić ryzyko rozwoju. Niektóre geny są słabo związane z glejakiem, ale potrzeba więcej badań, aby potwierdzić związek między tymi zmiennościami genetycznymi, a nowotworami mózgu.
[su_divider divider_color=”#00bbff” link_color=”#00bbff”]
Jak diagnozuje się glejaka?
Jeśli twój lekarz pierwszego kontaktu podejrzewa, że masz guza mózgu możesz zostać skierowany do specjalisty, który jest przeszkolony w leczeniu chorób mózgu i układu nerwowego (neurolog). Twój lekarz może zalecić szereg testów i procedur, w tym:
- Badanie neurologiczne. Podczas badania neurologicznego lekarz może sprawdzić wzrok, słuch, równowagę, koordynację, siłę i refleks. Problemy w jednym lub więcej z tych obszarów mogą dostarczyć wskazówek na temat części mózgu, na którą może wpływać nowotwór mózgu.
- Testy obrazowania. Rezonans magnetyczny (MRI) często służy do diagnozowania guzów mózgu. W niektórych przypadkach barwnik (materiał kontrastowy) można wstrzyknąć przez żyłę w ramię podczas badania MRI, aby pomóc wykazać różnice w tkance mózgowej.Szereg specjalistycznych elementów skanowania MRI – w tym funkcjonalny MRI, perfuzja MRI i spektroskopia rezonansu magnetycznego – może pomóc lekarzowi w ocenie guza i planowaniu leczenia.
Inne badania obrazowe mogą obejmować tomografię komputerową (CT) i pozytonową tomografię emisyjną (PET).
- Testy na znalezienie raka w innych częściach ciała. Aby wykluczyć inne typy guzów mózgu, które mogły rozprzestrzenić się z innych części ciała, lekarz może zalecić testy i procedury w celu ustalenia pochodzenia nowotworu. Glejaki pochodzą z mózgu i nie są wynikiem raka, który rozprzestrzenił się (przerzuty) z innych źródeł.
- Zbieranie i testowanie próbki nieprawidłowej tkanki (biopsja). W zależności od umiejscowienia glejaka można wykonać biopsję za pomocą igły przed leczeniem lub jako część operacji usunięcia guza mózgu.W przypadku glejaków w trudnodostępnych obszarach lub bardzo wrażliwych obszarach mózgu można wykonać biopsję stereotaktyczną. W trakcie stereotaktycznej biopsji igłowej twój neurochirurg wywierca niewielką dziurę w czaszce. Przez otwór zostaje włożona cienka igła. Tkanka jest usuwana przez igłę, która często jest prowadzona za pomocą skanowania CT lub MRI.
Próbka z biopsji jest następnie analizowana pod mikroskopem, aby określić, czy jest rakowata czy łagodna.
Biopsja jest jedynym sposobem na definitywne zdiagnozowanie guza mózgu i prognozy, które pomogą w podejmowaniu decyzji dotyczących leczenia. Na podstawie tych informacji lekarz, który specjalizuje się w diagnozowaniu nowotworów i innych nieprawidłowości tkanek (patolog), może określić stopień lub stadium guza mózgu.
Patolog przyjrzy się również fizycznemu wyglądowi i szybkości wzrostu twojej próbki biopsyjnej (diagnostyka molekularna). Twój lekarz wyjaśni ci ustalenia patologa. Informacje te pomagają w podejmowaniu decyzji dotyczących planu leczenia.
- [su_divider divider_color=”#00bbff” link_color=”#00bbff”]
Czy glejaka można wyleczyć?
Leczenie glejaka zależy od rodzaju, wielkości, stopnia i lokalizacji guza, a także od wieku, ogólnego stanu zdrowia i preferencji.
Oprócz działań mających na celu usunięcie samego guza, leczenie glejaka może również wymagać stosowania leków w celu zmniejszenia objawów przedmiotowych i podmiotowych guza.
Twój lekarz może przepisać sterydy, aby zmniejszyć obrzęk i zmniejszyć nacisk na dotknięte obszary mózgu. Leki przeciwpadaczkowe mogą być stosowane w celu kontrolowania napadów padaczkowych.
Chirurgia
Zabieg usunięcia tak dużej części guza jest zwykle pierwszym krokiem w leczeniu większości typów glejaków.
W niektórych przypadkach glejaki są małe i łatwe do oddzielenia od otaczającej zdrowej tkanki mózgowej, co umożliwia całkowite usunięcie chirurgiczne. W innych przypadkach guzów nie można oddzielić od otaczającej tkanki lub znajdują się one w pobliżu obszarów wrażliwych w mózgu i powodują, że operacja jest ryzykowna. W takich sytuacjach lekarz usuwa tyle guza, ile jest bezpieczne.
Nawet usunięcie części guza może pomóc zmniejszyć objawy przedmiotowe i podmiotowe.
W niektórych przypadkach neuropatolodzy mogą analizować próbki tkanek usunięte przez chirurga i informować o wynikach, podczas gdy operacja jest w toku. Ta informacja pomaga chirurgowi zdecydować, ile tkanek usunąć.
Różnorodne chirurgiczne technologie i techniki mogą być użyte, by pomóc neurochirurgowi w ochronie jak największej ilości zdrowej tkanki mózgowej podczas usuwania guza, w tym wspomaganej komputerowo operacji mózgu.
Operacja usunięcia glejaka niesie ze sobą ryzyko, takie jak infekcja i krwawienie. Inne zagrożenia mogą zależeć od części mózgu, w której znajduje się twój guz. Na przykład operacja guza w pobliżu nerwów, które łączą się z twoimi oczami, może wiązać się z ryzykiem utraty wzroku.
Radioterapia
Radioterapia zwykle następuje po zabiegu chirurgicznym w leczeniu glejaka, zwłaszcza glejaka o wysokim stopniu złośliwości. Promieniowanie wykorzystuje wysokoenergetyczne wiązki, takie jak promienie rentgenowskie lub protony, w celu zabicia komórek nowotworowych. Radioterapia glejaka pochodzi z maszyny znajdującej się poza twoim ciałem (promieniowanie wiązki zewnętrznej).
Istnieje kilka rodzajów promieniowania zewnętrznego, które są obecnie stosowane i badane w leczeniu glejaka. Rodzaj glejaka, który posiadasz, jego stopień i inne czynniki prognostyczne są brane pod uwagę przy określaniu czasu i rodzaju terapii napromienianiem, jakie możesz otrzymać. Lekarz specjalizujący się w radioterapii raka (onkolog radiologiczny) będzie ściśle współpracować z innymi lekarzami, aby zaplanować i koordynować najbardziej odpowiednie leczenie radiologiczne.
Skutki uboczne radioterapii zależą od rodzaju i dawki promieniowania, które otrzymujesz. Częstymi działaniami niepożądanymi podczas lub bezpośrednio po napromienianiu są zmęczenie, bóle głowy i podrażnienie skóry głowy.
Chemoterapia
Chemioterapia wykorzystuje leki do zabijania komórek nowotworowych. Chemioterapeutyki można przyjmować w postaci tabletek (doustnie) lub wstrzykiwać dożylnie.
Chemioterapia jest zwykle stosowana w połączeniu z radioterapią w leczeniu glejaków. Najczęściej stosowanym chemioterapią w leczeniu glejaków jest temozolomid (Temodar), który przyjmuje się jako pigułkę.
Skutki uboczne chemioterapii zależą od rodzaju i dawki przyjmowanych leków. Do częstych działań niepożądanych należą: nudności i wymioty, ból głowy, utrata włosów, gorączka i osłabienie. Niektóre działania niepożądane mogą być leczone lekami.
Ukierunkowana terapia lekowa
Ukierunkowane leczenie lekami koncentruje się na określonych nieprawidłowościach występujących w komórkach nowotworowych. Blokując te nieprawidłowości, ukierunkowane leczenie lekami może spowodować śmierć komórek nowotworowych.
Jedną z celowanych terapii lekowych stosowanych w leczeniu raka mózgu zwanego glejakiem jest bewacizumab (Avastin). Lek ten, podawany przez żyłę (dożylnie), zatrzymuje tworzenie nowych naczyń krwionośnych, odcinając dopływ krwi do guza i zabijając komórki nowotworowe.
Innowacje w leczeniu
Badania nad rakiem mózgu są bardzo aktywnym kierunkiem studiów. Naukowcy badają nowe sposoby dostarczania leków do guzów mózgu, w tym pomp, które uwalniają ciągły, powolny przepływ chemioterapii lub ukierunkowanych terapii lekowych na nowotwór.
Inny typ terapii wykorzystuje technologię zwaną polami leczenia nowotworu, która dostarcza pola elektryczne do mózgu, co może pomóc w powstrzymaniu proliferacji komórek rakowych. To przenośne urządzenie do noszenia jest używane w połączeniu z temozolomidem do leczenia nowo zdiagnozowanego glioblastoma u dorosłych.
[su_divider divider_color=”#00bbff” link_color=”#00bbff”]
Rehabilitacja po leczeniu
Ponieważ guzy mózgu mogą się rozwijać w częściach mózgu kontrolujących zdolności motoryczne, mowę, wzrok i myślenie, rehabilitacja może być niezbędną częścią procesu zdrowienia. Twój lekarz może skierować Cię do specjalistów, takich jak:
- Fizjoterapia może pomóc Ci odzyskać utracone zdolności motoryczne lub siłę mięśni
- Terapia zajęciowa, która może pomóc w powrocie do normalnych codziennych czynności, w tym pracy, po guzie mózgu lub innej chorobie
- Terapia logopedyczna ze specjalistami w zakresie zaburzeń mowy (patologowie mowy), które mogą pomóc w przypadku trudności z mówieniem
- Korepetycje dla dzieci w wieku szkolnym, które mogą pomóc dzieciom radzić sobie ze zmianami w pamięci i myśleniem po guzie mózgu
[su_divider divider_color=”#00bbff” link_color=”#00bbff”]
Glejak, a medycyna alternatywna
Przeprowadzono niewiele badań dotyczących uzupełniających i alternatywnych metod leczenia nowotworów mózgu. Nie udowodniono, aby inne metody leczenia leczyły glejaki. Jednak terapie uzupełniające mogą pomóc w radzeniu sobie z nowotworem mózgu i jego leczeniem. Porozmawiaj z lekarzem o swoich opcjach.
Niektóre uzupełniające metody leczenia, które mogą Ci pomóc, obejmują:
- Akupunktura
- Hipnoza
- Medytacja
- Terapia muzyczna
- Ćwiczenia relaksacyjne
[su_divider divider_color=”#00bbff” link_color=”#00bbff”]
Glejak mózgu szanse przeżycia
Aktualne dane pokazują, że osoby mają 30% szans na przeżycie ponad 2 lat. Jednak wiele osób żyje dłużej niż dwa lata po rozpoznaniu i wskaźniki się poprawiają. Można to przypisać aktualizacjom technologicznym, a także możliwościom leczenia. Dzięki poświęceniu naukowców i lekarzy zrozumienie glejaka i sposobów jego leczenia poprawia się z roku na rok.
Ponadto oczekuje się, że tendencje te ulegną dalszej poprawie z powodu nowych innowacyjnych terapii, które są obecnie testowane i obiecujące. Należą do nich szczepionki, nowe środki chemioterapeutyczne i zastosowanie fal magnetycznych w celu przerwania wzrostu guza. Gdy nowe opcje leczenia zostaną zatwierdzone i dostępne, lekarze będą mieli więcej możliwości leczenia glejaka, co z czasem doprowadzi do jeszcze większej poprawy przeżywalności.