Czy czujesz się bardziej podenerwowany niż zwykle? Czy często tracisz tok myślenia lub zapominasz o popularnych słowach?
Utrata pamięci ma wiele różnych przyczyn, od braku snu po poważne uszkodzenie mózgu.
Możesz szybko sklasyfikować swoje objawy jako objaw starości. Ale zanim to zrobisz, powinieneś sprawdzić skutki uboczne swoich leków.
Niestety wiele leków przepisywanych starszym pacjentom może powodować zapominanie i dezorientację umysłową . Jak sugeruje badanie z 2019 r. przeprowadzone przez Journal of the American Medical Association (JAMA) , niektórzy z najgorszych przestępców to leki antycholinergiczne.
Leki antycholinergiczne blokują acetylocholinę, neuroprzekaźnik regulujący automatyczne funkcje organizmu, takie jak skurcze niektórych mięśni.
Leki blokujące acetylocholinę są często przepisywane w leczeniu nietrzymania moczu lub pęcherza nadreaktywnego, ale niektóre rodzaje mogą również leczyć przewlekłe obturacyjne choroby płuc (POChP), takie jak rozedma i astma, choroba Parkinsona, depresja, padaczka, zawroty głowy, a nawet alergie.
Dowody na to, że leki antycholinergiczne powodują utratę pamięci
W badaniu JAMA 2019 naukowcy z Wielkiej Brytanii ocenili związek między lekami antycholinergicznymi, a utratą pamięci u ponad 58 000 pacjentów z demencją. Uczestnicy mieli ponad 55 lat i musieli zgłosić, czy przyjmowali leki antycholinergiczne z powodu innych problemów zdrowotnych.
Po dostosowaniu danych pod kątem mylących zmiennych, które mogą zmienić wyniki, takich jak spożywanie alkoholu i palenie, zespół badawczy odkrył, że pacjenci przyjmujący leki antycholinergiczne częściej cierpią na demencję.
W rzeczywistości ryzyko demencji wzrosło aż o 50%. Najbardziej narażeni na demencję byli uczestnicy przyjmujący najsilniejsze leki antycholinergiczne, w tym leki przeciwdepresyjne, leki na pęcherz nadreaktywny i epilepsję.
Dlaczego tego typu leki powodują utratę pamięci?
Leki antycholinergiczne zapobiegają mimowolnym skurczom mięśni u osób cierpiących na wyciek z pęcherza moczowego. Wykonują również dobrą robotę w leczeniu niektórych chorób psychicznych, ponieważ hamują pewne czynności w mózgu. Jednak acetylocholina jest ważna dla uczenia się i pamięci.
Zablokowanie tego neuroprzekaźnika może zmniejszyć aktywność w obszarach pamięci i uczenia się mózgu. Co gorsza, starsi mają tendencję do wytwarzania mniej acetylocholiny wraz z wiekiem, co dodatkowo zmniejsza ich podaż.
Leki antycholinergiczne, którymi powinieneś się martwić
Na podstawie wyników badań możesz być narażony na znaczne ryzyko utraty pamięci lub demencji, jeśli przyjmujesz silny lek antycholinergiczny. Typowe leki antycholinergiczne, na które należy uważać, to:
- Leki na nietrzymanie moczu, takie jak darifenacyna (Enablex), oksybutynina (Ditropan XL, Gelnique, Oxytrol), solifenacyna (Vesicare), tolterodyna (Detrol) i trospium (Sanctura).
- Leki rozszerzające oskrzela stosowane w astmie, takie jak ipratropium (Atrovent) i tiotropium (Spiriva).
- Leki na chorobę Parkinsona, takie jak benztropina (Cogentin) i triheksyfenidyl (Artane).
- Niektóre środki zwiotczające mięśnie, takie jak orfenadryna (Norflex i Norgesic) i tyzanidyna (Zanaflex).
- Niektóre leki przeciwdepresyjne, w tym amitryptylina (pod jej nazwą rodzajową), klomipramina (Anafranil), dezypramina (Norpramin), doksepina (Silenor), imipramina (Togranil) i nortryptylina (Pamelor i Aventyl).
Niektóre leki antycholinergiczne nie powinny budzić obaw, ponieważ w badaniu nie zwiększały ryzyka demencji. Obejmują one:
- Niektóre leki przeciwhistaminowe, takie jak feksofenadyna (Allegra i Muxinex), loratadyna (Claritin), desloratadyna (Clarinex) i lewocetyryzyna (Xyzal Allergy).
- Niektóre na terapie żołądkowo-jelitowe, takie jak cymetydyna (Tagamet) i famotydyna (Pepcid, Zantac 360, Act, Dyspep HB, Fluxid i nazwa rodzajowa).
- Niektóre leki rozszerzające oskrzela, w tym ipratropium (Atrovent) i tiotropium (Spiriva).
- Niektóre środki zwiotczające mięśnie, takie jak baklofen (Lioresal) i metokarbamol (Robaxin).
Ostatecznie możesz zapytać swojego lekarza o ryzyko utraty pamięci, jeśli przyjmujesz jakiekolwiek leki antycholinergiczne, aby być bezpiecznym. Twój lekarz może być w stanie zasugerować alternatywy, które nie mają tego efektu ubocznego.
Inne leki, które mogą powodować utratę pamięci
Badania pokazują, że inne leki również mogą powodować utratę pamięci. Jak stwierdził dr Armon B. Neel, Jr., farmaceuta certyfikowany przez zarząd AARP TK, inne leki wpływające na pamięć obejmują: leki przeciwlękowe, leki obniżające poziom cholesterolu, narkotyczne środki przeciwbólowe, leki na nadciśnienie, niektóre środki nasenne i niektóre leki przeciwhistaminowe.
Leki, które leczą problemy ze zdrowiem psychicznym, takie jak narkotyczne środki przeciwbólowe, leki przeciwlękowe (benzodiazepiny) i środki nasenne (niebenzodiazepinowe środki uspokajająco-nasenne), mają tendencję do wpływania na różne ścieżki mózgowe i blokują neuroprzekaźniki związane z pamięcią.
To samo robią leki, które leczą wysoki poziom cholesterolu (statyny) i nadciśnienie (beta-blokery). W szczególności statyny mogą obniżać poziom cholesterolu w mózgu, który jest niezbędny do tworzenia połączeń między komórkami nerwowymi. Beta-blokery wpływają na noradrenalinę i epinefrynę, dwa kluczowe neuroprzekaźniki i hormony regulujące siłę pamięci.
Jeśli przyjmujesz leki na receptę, które mogą przyczyniać się do utraty pamięci, porozmawiaj ze swoim lekarzem. Zapytaj swojego lekarza, dlaczego ten konkretny lek został przepisany i czy alternatywne opcje mogą rozwiązać Twój problem.
Jeśli używasz leków dostępnych bez recepty, które są związane z utratą pamięci, możesz samodzielnie się od nich odzwyczaić. Pamiętaj tylko, że warto porozmawiać z lekarzem, aby upewnić się, że robisz wszystko właściwie. Zmiana leków może poprawić jakość życia poprzez zwiększenie ostrości umysłu.