Szacuje się, że co roku około 15 milionów ludzi na świecie doznaje udaru mózgu, z czego pięć milionów zostaje trwale niepełnosprawnych. Na szczęście, jedna żywność chroniąca zdrowie może zmniejszyć ryzyko wystąpienia udaru, aż o 55 procent.
Udar mózgu jest definiowany przez NHS jako „poważny stan zagrażający życiu”, który występuje, gdy dopływ krwi do mózgu zostaje odcięty. Pierwszymi oznakami udaru są zazwyczaj niewyraźna mowa i zniekształcenie twarzy.
Na szczęście zdecydowanej większości przypadków można uniknąć, ale jeśli już do nich dojdzie, szybkie leczenie jest niezbędne do przeżycia. Wykazano, że jeden z pokarmów bogatych w przeciwutleniacz likopen obniża ryzyko wystąpienia udaru mózgu o połowę.
Udar można podzielić na dwie różne formy: krwotoczny i niedokrwienny. Ten ostatni jest najczęstszym typem, który wynika ze skrzepu krwi, który utknął w jednej z tętnic mózgowych. Czasami jednak skrzep może powstać wewnątrz tętnicy z powodu pęknięcia blaszki miażdżycowej wypełnionej cholesterolem.
Z drugiej strony, udar krwotoczny występuje, gdy naczynie krwionośne ulega pęknięciu lub rozerwaniu, powodując krwawienie w mózgu. Na szczęście, jedno z badań sugeruje, że pomidory mogą powstrzymać ten stan dzięki wysokiemu stężeniu likopenu.
Badanie z 2012 roku, opublikowane w czasopiśmie medycznym Amerykańskiej Akademii Neurologii, wykazało, że dieta bogata w pomidory może znacząco obniżyć ryzyko wystąpienia udaru.
Wyniki wspierają zalecenie, aby ludzie otrzymywali więcej niż pięć porcji owoców i warzyw dziennie, co prawdopodobnie doprowadziłoby do znacznego zmniejszenia liczby udarów na całym świecie, zgodnie z wcześniejszymi badaniami.
W badaniu przyjrzano się próbie 1,031 mężczyzn z Finlandii w wieku od 46 do 65 lat. U wszystkich uczestników zbadano poziom likopenu na początku badania, a następnie obserwowano ich przez średnio 12 lat. W sumie 67 uczestników badania doznało w tym okresie udaru mózgu.
Oceniając poziom likopenu u uczestników, badacze zauważyli, że wśród 258 mężczyzn z najniższym poziomem, 25 doznało udaru. Wśród 259 mężczyzn z najwyższymi poziomami, 11 miało udar. Jeśli chodzi o udary spowodowane zakrzepami krwi, wyniki zmieniły się drastycznie.
Osoby z najwyższym poziomem likopenu były o 59 procent mniej narażone na udar w porównaniu do tych z najniższym poziomem.
Zespół podsumował: „To prospektywne badanie pokazuje, że wysokie stężenie likopenu w surowicy, jako marker spożycia pomidorów i produktów na bazie pomidorów, zmniejsza ryzyko jakiegokolwiek udaru i udaru niedokrwiennego u mężczyzn”.
Próbki krwi badano również pod kątem poziomu antyoksydantów alfa-karotenu, beta-karotenu, alfa-tokoferolu i retinolu. Badacze nie znaleźli jednak żadnych związków między tymi przeciwutleniaczami, a ryzykiem udaru.
Likopen jest silnym przeciwutleniaczem, który może pomóc w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia krwi i obniżeniu poziomu szkodliwego cholesterolu LDL – dwóch czynników ryzyka udaru.
Co więcej, badania wykazały, że związek ten może hamować wytwarzanie reaktywnych form tlenu, co zmniejsza szanse na tworzenie się skrzepów krwi.