Wrzesień to miesiąc, który każdy miłośnik grzybobrania ma zaznaczony w kalendarzu. Po upalnym lecie, gdy noce stają się chłodniejsze, a poranki wilgotne, lasy pełne są różnorodnych gatunków grzybów.
To idealna pora na wyprawy do lasu, by cieszyć się obfitymi zbiorami. Grzyby, które można znaleźć we wrześniu, to prawdziwe skarby natury, które nie tylko wzbogacą nasze kulinaria, ale i dostarczą niezapomnianych wrażeń z samego grzybobrania.
Sprawdź, na co zwrócić uwagę podczas wrześniowych wypraw do lasu i jakie grzyby zbierać.
Dlaczego wrzesień to idealny miesiąc na grzybobranie?
Wrzesień to wyjątkowy czas dla grzybiarzy. Noce stają się chłodniejsze, a poranki obfitują w rosę, co sprzyja rozwojowi grzybni.
Las, zwłaszcza ten mieszany i iglasty, w tym okresie jest pełen życia i zapachów, a grzyby rosną w najlepsze.
To właśnie teraz wiele gatunków osiąga swój szczyt wzrostu, a ściółka leśna staje się wręcz idealnym miejscem do ich zbierania.
Podczas wrześniowego grzybobrania można natrafić na grzyby w pełni rozwinięte, które osiągnęły swoje maksymalne rozmiary.
Dzięki umiarkowanym temperaturom oraz wilgotnej glebie, grzyby takie jak borowiki, podgrzybki czy maślaki rosną w najlepsze, a lasy stają się prawdziwym rajem dla grzybiarzy.
Borowik szlachetny – niekwestionowany król wrześniowych lasów
Jednym z najbardziej poszukiwanych grzybów we wrześniu jest bez wątpienia borowik szlachetny (Boletus edulis), znany również jako prawdziwek.
To grzyb o dużym kapeluszu, którego kolor waha się od jasnobrązowego do ciemnobrązowego.
Jego miąższ jest gąbczasty, białawy lub żółtawy, a smak – niezrównany. Borowiki to prawdziwe króle grzybów, pożądane przez każdego grzybiarza.
Najlepiej szukać ich w lasach iglastych i mieszanych, zwłaszcza pod sosnami, dębami czy bukami.
Borowiki rosną w miejscach o wilgotnej i dobrze rozwiniętej ściółce, często w zacienionych obszarach lasu.
Podczas zbierania należy zwracać uwagę na inne, podobne gatunki, takie jak gorzkoborowik żółtopory, który jest niejadalny, czy goryczak żółciowy, który choć nie jest trujący, to jego gorzki smak psuje każdą potrawę.
Podgrzybek brunatny – obfite zbiory w wrześniowej ściółce
Podgrzybek brunatny (Xerocomus badius) to kolejny grzyb, który obficie pojawia się we wrześniu.
Charakteryzuje się ciemnobrązowym kapeluszem oraz mięsistym miąższem, który po naciśnięciu na rurki zmienia kolor na niebieskawy.
Podgrzybki najlepiej zbierać, gdy są młode, ponieważ starsze egzemplarze mają tendencję do nasiąkania wodą, co wpływa na ich smak i trwałość.
Te grzyby rosną zarówno w lasach iglastych, jak i mieszanych, preferując gleby piaszczyste.
Są doskonałe do suszenia, marynowania oraz dodawania do potraw takich jak zupy czy sosy.
Suszone podgrzybki to również podstawa wielu polskich tradycyjnych potraw, szczególnie tych świątecznych.
Koźlarze – pomarańczowy i czerwony skarb wrześniowych lasów
Koźlarze, znane również jako koźlaki, to grzyby, które we wrześniu osiągają swój szczyt.
Najbardziej charakterystyczne są te o intensywnie pomarańczowych lub czerwonych kapeluszach, które wyróżniają się na tle ściółki leśnej.
Koźlarze najczęściej rosną w pobliżu brzóz, osik i topól, a spotkać je można w lasach liściastych oraz na ich obrzeżach.
Koźlarze to grzyby o delikatnej konsystencji i subtelnym smaku, idealne do duszenia i marynowania.
Niektóre gatunki, takie jak koźlarz czerwony, zmieniają kolor miąższu po przekrojeniu na sinawy lub niebieski, co jest zupełnie naturalne i nie wpływa na ich jakość.
Maślaki – śliskie skarby wrześniowych lasów
Maślaki to grzyby o charakterystycznych, śliskich kapeluszach, które pojawiają się we wrześniowych lasach.
W Polsce najczęściej spotykanym gatunkiem jest maślak zwyczajny (Suillus luteus), który rośnie w lasach sosnowych oraz na skrajach młodych zadrzewień.
Przy zbieraniu maślaków warto pamiętać o usunięciu śliskiej skórki przed gotowaniem, ponieważ może ona wpływać na teksturę potrawy.
Maślaki doskonale smakują smażone, duszone oraz marynowane, a ich młode okazy są idealne do zamrożenia na zimę.
Kurki – klasyk wrześniowego grzybobrania
Wrześniowe lasy pełne są również kurek (Cantharellus cibarius), znanych także jako pieprzniki jadalne.
To małe, żółte grzyby o lejkowatym kształcie, które mają lekko pieprzny smak. Kurki najczęściej rosną w wilgotnych lasach mieszanych oraz iglastych.
Chociaż sezon na kurki zaczyna się latem, to wrześniowe chłodne noce wydłużają ich obecność w lasach.
Są one mało podatne na robaczywienie, co czyni je jeszcze bardziej atrakcyjnymi dla grzybiarzy.
Kurki można podsmażać, dusić, a także mrozić, by cieszyć się ich smakiem przez cały rok.
Opieńki – przysmak z odpowiednią obróbką
Opieńki to grzyby, które wymagają szczególnej uwagi podczas przygotowywania. Choć są jadalne, wymagają długiego gotowania, aby usunąć toksyczne substancje.
Zbierane głównie u podstaw drzew liściastych i iglastych, opieńki charakteryzują się chrupiącą konsystencją i wyrazistym smakiem.
Najczęściej spotykane w dużych kępach, opieńki doskonale nadają się do marynowania. Ich intensywny smak świetnie komponuje się z kwaśnymi zalewami, co czyni je idealnym dodatkiem do zimowych przetworów.
Jak i gdzie szukać wrześniowych grzybów?
Najlepsze miejsca do wrześniowego grzybobrania to lasy mieszane oraz iglaste, zwłaszcza te o wilgotnej glebie bogatej w próchnicę.
Warto wyruszyć na grzyby o poranku, gdy rosa po nocy sprzyja ich wzrostowi, a las nie jest jeszcze zatłoczony.
Grzyby często ukrywają się w trawie, pod mchem czy liśćmi, dlatego nie warto się spieszyć – cierpliwość jest kluczem do sukcesu.
Idealne miejsca to polany, skraje lasów oraz zagłębienia w terenie, gdzie woda dłużej się utrzymuje.
Jeśli poprzednie dni były deszczowe, masz większe szanse na obfite zbiory. Pamiętaj, że najważniejsze w grzybobraniu to spokój i precyzja – las skrywa swoje skarby dla tych, którzy potrafią je dostrzec.
Wrzesień to czas, gdy grzybiarze mogą cieszyć się pełnymi koszykami aromatycznych i smacznych grzybów. Grzybobranie to nie tylko sposób na smaczne potrawy, ale również wspaniały kontakt z naturą i relaks wśród leśnej zieleni.