Ostra niewydolność nerek występuje, gdy nerki nagle przestają działać. Dowiedz się o objawach, przyczynach i leczeniu tego poważnego problemu medycznego.
Co to jest ostra niewydolność nerek?
Ostra niewydolność nerek występuje, gdy nagle nerki nie są w stanie odfiltrować odpadów z krwi. Kiedy twoje nerki tracą zdolność filtrowania, niebezpieczny poziom odpadów może się akumulować, a chemiczny skład krwi może wydostać się z równowagi.
Rozwija się szybko, zwykle w czasie krótszym niż kilka dni. Ostra niewydolność nerek występuje najczęściej u osób już hospitalizowanych, szczególnie u osób krytycznie chorych wymagających intensywnej opieki.
Jakie są objawy ostrej niewydolności nerek?
Objawy mogą obejmować:
- Zmniejszenie ilości wydalanego moczu, chociaż od czasu do czasu ilość wydalanego moczu pozostaje normalna
- Retencja płynów powodująca obrzęk nóg, kostek lub stóp
- Skrócenie oddechu
- Zmęczenie
- Nudności
- Słabość
- Nieregularne bicie serca
- Ból lub ciśnienie w klatce piersiowej
- Napady padaczkowe lub śpiączka w ciężkich przypadkach
Czasami ostra niewydolność nerek nie powoduje żadnych objawów i jest wykrywana w testach laboratoryjnych wykonanych z innego powodu.
Kiedy iść do lekarza?
Natychmiast skonsultuj się z lekarzem lub poszukaj pomocy w nagłych wypadkach, jeśli masz objawy ostrej niewydolności nerek.
Jakie są przyczyny?
Ostra niewydolność nerek może wystąpić, gdy:
- Masz schorzenie, które spowalnia przepływ krwi do nerek
- Doświadczysz bezpośredniego uszkodzenia nerek
- Rurki odprowadzające mocz (moczowody) są zablokowane, a odpady nie mogą opuścić ciała przez mocz
Upośledzony przepływ krwi do nerek
Choroby i stany, które mogą spowolnić przepływ krwi do nerek i prowadzić do uszkodzenia nerek, obejmują:
- Utrata krwi lub płynów
- Leki na ciśnienie krwi
- Atak serca
- Choroba serca
- Infekcja
- Niewydolność wątroby
- Stosowanie aspiryny, ibuprofenu lub pokrewnych leków
- Ciężka reakcja alergiczna (anafilaksja)
- Poważne oparzenia
- Ciężkie odwodnienie
Uszkodzenie nerek
Te choroby, stany i czynniki mogą uszkadzać nerki i prowadzić do ostrej niewydolności nerek:
- Zakrzepy krwi w żyłach i tętnicach w okolicach nerek
- Złogi cholesterolu, które blokują przepływ krwi w nerkach
- Kłębuszkowe zapalenie nerek
- Hemolityczny zespół mocznicowy, stan, który wynika z przedwczesnego zniszczenia krwinek czerwonych
- Infekcja
- Lupus, zaburzenie układu odpornościowego wywołujące kłębuszkowe zapalenie nerek
- Leki, takie jak niektóre chemioterapeutyki, antybiotyki i barwniki używane podczas badań obrazowych
- Twardzina, grupa rzadkich schorzeń wpływających na skórę i tkanki łącznej
- Zakrzepowa plamica małopłytkowa, rzadkie zaburzenie krwi
- Toksyny, takie jak alkohol, metale ciężkie i kokaina
- Rozkład tkanki mięśniowej (rabdomioliza), który prowadzi do uszkodzenia nerek spowodowanego przez toksyny z niszczenia tkanki mięśniowej
Blokada moczu w nerkach
Choroby i stany, które blokują wydalanie moczu z organizmu (przeszkody moczowe) i mogą prowadzić do ostrego uszkodzenia nerek, obejmują:
- Rak pęcherza
- Zakrzepy krwi w drogach moczowych
- Rak szyjki macicy
- Rak jelita grubego
- Powiększona prostata
- Kamienie nerkowe
- Uszkodzenie nerwów obejmujące nerwy kontrolujące pęcherz
- Rak prostaty
Czynniki zwiększające ryzyko choroby
Ostra niewydolność nerek prawie zawsze występuje w związku z innym stanem chorobowym lub zdarzeniem. Warunki, które mogą zwiększać ryzyko ostrej niewydolności nerek obejmują:
- Bycie hospitalizowanym, szczególnie w przypadku ciężkiego stanu wymagającego intensywnej opieki
- Zaawansowany wiek
- Zablokowanie naczyń krwionośnych w twoich ramionach lub nogach (choroba tętnic obwodowych)
- Cukrzyca
- Wysokie ciśnienie krwi
- Niewydolność serca
- Choroby nerek
- Choroby wątroby
- Rak
Jakie są komplikacje niewydolności nerek?
Potencjalne powikłania ostrej niewydolności nerek obejmują:
- Fluid buildup. Ostra niewydolność nerek może prowadzić do nagromadzenia się płynu w płucach, co może powodować duszność.
- Ból w klatce piersiowej. Jeśli podszewka pokrywająca twoje serce (osierdzie) ulega zapaleniu, możesz odczuwać ból w klatce piersiowej.
- Słabe mięśnie. Kiedy płyny i elektrolity twojego organizmu – chemia krwi twojego ciała są wytrącone z równowagi może dojść do osłabienia mięśni.
- Trwałe uszkodzenie nerek. Czasami ostra niewydolność nerek powoduje trwałą utratę czynności nerek lub schyłkową niewydolność nerek. Osoby ze schyłkową niewydolnością nerek wymagają stałej dializy – mechanicznego procesu filtracji stosowanego do usuwania toksyn i odpadów z organizmu lub przeszczepu nerki, aby przeżyć.
- Śmierć. Ostra niewydolność nerek może prowadzić do utraty czynności nerek i ostatecznie śmierci.
Sposoby zapobiegania
Ostra niewydolność nerek jest często trudna do przewidzenia lub zapobiegania. Ale możesz zmniejszyć swoje ryzyko opiekując się nerkami. Spróbuj:
- Zwróć uwagę na etykiety podczas przyjmowania leków przeciwbólowych dostępnych bez recepty (OTC). Postępuj zgodnie z instrukcjami dotyczącymi leków przeciwbólowych OTC, takich jak aspiryna, acetaminofen (tylenol, inne), ibuprofen (Advil, Motrin IB, inne) i naproksen sodu (Aleve, inne).
- Pracuj z lekarzem, aby poradzić sobie z chorobami nerek i innymi chorobami przewlekłymi. Jeśli masz chorobę nerek lub inny stan, który zwiększa ryzyko ostrej niewydolności nerek, taku jak cukrzyca lub wysokie ciśnienie krwi bądź w kontakcie z lekarzem i postępuj zgodnie z zaleceniami, aby poradzić sobie z chorobą.
- Spraw, aby zdrowy styl życia stał się priorytetem. Być aktywnym, spożywaj rozsądną, zbilansowaną dietę i pij alkohol z umiarem albo w ogóle.
Jak diagnozuje się niewydolność nerek?
Jeśli objawy przedmiotowe i podmiotowe sugerują, że wystąpiła ostra niewydolność nerek, lekarz może zalecić określone testy i procedury w celu potwierdzenia rozpoznania. Mogą one obejmować:
- Pomiary objętości moczu. Pomiar ilości oddawanego moczu w ciągu 24 godzin może pomóc lekarzowi w ustaleniu przyczyny niewydolności nerek.
- Testy moczu. Analiza próbki moczu (analiza moczu) może ujawnić anomalie sugerujące niewydolność nerek.
- Badania krwi. Próbka krwi może ujawnić szybko rosnące poziomy mocznika i kreatyniny – dwie substancje używane do pomiaru czynności nerek.
- Testy obrazowania. Testy obrazowe, takie jak ultrasonografia i tomografia komputerowa mogą być użyte, aby pomóc lekarzowi zobaczyć nerki.
- Pobranie próbki tkanki nerkowej do testowania. W niektórych sytuacjach lekarz może zalecić biopsję nerki, aby pobrać niewielką próbkę tkanki nerkowej do badań laboratoryjnych. Lekarz wprowadzi igłę przez skórę do nerki, aby pobrać próbkę.
Leczenie ostrej niewydolności nerek
Leczenie ostrej niewydolności nerek zazwyczaj wymaga hospitalizacji.
Leczenie podstawowej przyczyny obrażeń nerek
Leczenie ostrej niewydolności nerek wiąże się z rozpoznaniem choroby lub urazu, który pierwotnie uszkodził nerki. Twoje opcje leczenia zależą od przyczyny niewydolności nerek.
Leczenie powikłań do czasu powrotu do zdrowia nerek
Twój lekarz będzie również pracował, aby zapobiec powikłaniom i umożliwić nerkom czas na wyleczenie. Zabiegi, które pomagają zapobiegać powikłaniom obejmują:
- Zabiegi równoważące ilość płynów we krwi. Jeśli ostra niewydolność nerek spowodowana jest brakiem płynów we krwi, lekarz może zalecić płyny dożylne. W innych przypadkach ostra niewydolność nerek może powodować nadmierne wydzielanie płynu, co prowadzi do obrzęku rąk i nóg. W takich przypadkach lekarz może zalecić leki (diuretyki), aby spowodować wydalenie dodatkowych płynów z organizmu.
- Leki do kontroli potasu we krwi. Jeśli nerki nie filtrują prawidłowo potasu z krwi, lekarz może przepisać wapń, glukozę lub sulfonian sodu polistyrenu (Kionex), aby zapobiec gromadzeniu się wysokich poziomów potasu we krwi. Zbyt duża ilość potasu we krwi może powodować niebezpieczne nieregularne bicie serca (arytmie) i osłabienie mięśni.
- Leki do przywrócenia poziomu wapnia we krwi. Jeśli stężenie wapnia we krwi spadnie zbyt nisko lekarz może zalecić wlew wapnia.
- Dializa do usuwania toksyn z krwi. Jeśli we krwi gromadzą się toksyny może być potrzebna tymczasowa hemodializa – często określana po prostu jako dializa – aby pomóc usunąć toksyny i nadmiar płynów z organizmu.
Styl życia i domowe środki zaradcze
Podczas powrotu do zdrowia po ostrej niewydolności nerek lekarz może zalecić specjalną dietę, aby wspomóc nerki i ograniczyć pracę, którą muszą wykonać. Twój lekarz może skierować Cię do dietetyka, który może przeanalizować Twoją aktualną dietę i zaproponować lepszą.
W zależności od sytuacji dietetyk może zalecić:
- Wybierz niższą potasową żywność. Twój dietetyk może zalecić niższą potasową żywność. Żywność bogata w potas to banany, pomarańcze, ziemniaki, szpinak i pomidory. Przykłady żywności o niskiej zawartości potasu obejmują jabłka, kalafior, paprykę, winogrona i truskawki.
- Unikaj produktów z dodatkiem soli. Obniż ilość sodu, którą spożywasz każdego dnia, unikając produktów z dodatkiem soli, w tym wielu wygodnych potraw, takich jak mrożone obiady, zupy w puszkach i fast foody. Inne produkty spożywcze z dodatkiem soli obejmują słone przekąski, warzywa w puszkach oraz przetworzone mięsa i sery.
- Ogranicz fosfor. Fosfor to minerał występujący w produktach spożywczych, takich jak chleb pełnoziarnisty, płatki owsiane, płatki z otrębów, cola, orzechy i masło orzechowe. Zbyt dużo fosforu we krwi może osłabić kości i powodować swędzenie skóry.