Insulinooporność – przyczyny, objawy, dieta i zapobieganie

Insulinooporność to nazwa nadana komórkom, które nie reagują prawidłowo na hormon insuliny. Oporność na insulinę jest czynnikiem, który prowadzi do cukrzycy typu 2, cukrzycy ciążowej i stanu przedcukrzycowego.
Insulina, hormon wytwarzany przez trzustkę pozwala komórkom wchłonąć glukozę, aby mogła być wykorzystana jako energia. Komórki osób z opornością na insulinę nie są w stanie efektywnie wykorzystać insuliny.

Czym jest insulinooporność?

Oporność na insulinę ma podobne czynniki ryzyka co choroba sercowo-naczyniowa.
Insulinooporność zwiększa ryzyko rozwoju stanu przedcukrzycowego, a ostatecznie cukrzycy typu 2.

Fakty dotyczące oporności na insulinę

  • Insulinooporność może być częścią zespołu metabolicznego i wiąże się z wyższym ryzykiem rozwoju chorób serca .
  • Oporność na insulinę poprzedza rozwój cukrzycy typu.
  • Przyczyny oporności na insulinę obejmują zarówno czynniki genetyczne ( dziedziczone ), jak i styl życia.
  • Nie ma konkretnych oznak i symptomów oporności na insulinę.
  • Insulinooporność wiąże się z innymi schorzeniami, w tym
    • stłuszczenie wątroby,
    • arterioskleroza,
    • znaczniki skóry,
    • nieprawidłowości w reprodukcji u kobiet.
  • Ludzie mają większą odporność na insulinę jeśli mają jedno z wielu powiązanych schorzeń. Są też bardziej narażeni na insulinooporność jeśli są otyłe,
  • Chociaż istnieją czynniki ryzyka genetycznego, insulinooporność można opanować za pomocą diety, ćwiczeń fizycznych i odpowiednich leków.
  • Testem na oporność na insulinę jest pomiar poziomu glukozy we krwi i insuliny na czczo.
  • Insulinooporność jest leczona modyfikacjami stylu życia, a w niektórych przypadkach lekami.
  • W niektórych przypadkach nie można zapobiec oporności na insulinę, ale modyfikowalne czynniki ryzyka obejmują utrzymanie prawidłowej masy ciała i regularne ćwiczenia.

Objawy

Jeśli cukrzyca nie rozwinęła się, insulinooporność zwykle nie powoduje żadnych objawów. Czasami u osób z insulinoopornością może rozwinąć się stan nazywany ciemiężycowcami akantycznymi. Stan ten charakteryzuje się ciemnymi plamami rozwijającymi się w pachwinach, pod pachami i na karku.

Wysokie poziomy insuliny we krwi są również związane ze zwiększonym ryzykiem chorób naczyniowych, takich jak choroby serca, nawet bez obecności cukrzycy.

W okresie przedcukrzycowym trzustka pracuje na pełnych obrotach, aby uwolnić wystarczającą ilość insuliny chcąc pokonać opór organizmu i obniżyć poziom cukru we krwi. Z biegiem czasu zdolność trzustki do uwalniania insuliny zaczyna spadać, co prowadzi do rozwoju cukrzycy typu 2.

W rzeczywistości insulinooporność pozostaje główną przyczyną cukrzycy typu 2, obok zmniejszonego wydzielania insuliny z trzustki.

Objawy cukrzycy obejmują:

  • zwiększone pragnienie i / lub głód
  • zwiększona potrzeba oddawania moczu
  • zmęczenie
  • rozmyty obraz
  • rany, które się nie goją

Co powoduje insulinooporność?

Istnieje kilka przyczyn oporności na insulinę, a czynniki genetyczne (składnik dziedziczny) są zazwyczaj znaczące. Niektóre leki mogą przyczyniać się do oporności na insulinę. Ponadto oporność na insulinę występuje często w następujących przypadkach:

  • Zespół metaboliczny to grupa stanów obejmujących nadwagę (szczególnie w okolicy talii), wysokie ciśnienie krwi i podwyższony poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi.
  • Otyłość
  • Ciąża
  • Infekcja lub ciężka choroba
  • Bezczynność i nadwaga
  • Stosowanie sterydów

Inne przyczyny lub czynniki, które mogą pogorszyć insulinooporność mogą obejmować:

  • Przyjmowanie pewnych leków
  • Starszy wiek
  • Problemy ze snem (szczególnie bezdech senny )
  • Palenie papierosów

Jaki jest związek między opornością na insulinę a cukrzycą?

Cukrzyca typu 2 to rodzaj cukrzycy, która występuje w późniejszym życiu lub z otyłością w każdym wieku. Oporność na insulinę poprzedza rozwój cukrzycy typu 2, czasem latami. U osób, które ostatecznie rozwiną cukrzycę typu 2 wykazano, że poziom glukozy i insuliny we krwi jest prawidłowy przez wiele lat, aż do momentu, w którym w pewnym momencie rozwinie się insulinooporność.

Wysokie poziomy insuliny są często związane z otyłością centralną, nieprawidłowym poziomem cholesterolu i / lub wysokim ciśnieniem krwi ( nadciśnienie ). Kiedy te procesy chorobowe występują razem, nazywa się to syndromem metabolicznym.

Jakie schorzenia są związane z opornością na insulinę?

Podczas gdy zespół metaboliczny łączy oporność na insulinę z otyłością brzuszną, podwyższonym poziomem cholesterolu i wysokim ciśnieniem krwi, kilka innych medycznych innych stanów jest szczególnie związanych z opornością na insulinę. Insulinooporność może przyczyniać się do następujących stanów:

Cukrzyca typu 2: przewlekła cukrzyca może być pierwszym objawem oporności na insulinę. Insulinooporność można zauważyć na długo przed wystąpieniem cukrzycy typu 2. Osoby niechętne lub niezdolne do wizyty u lekarza często poszukują pomocy medycznej, gdy już rozwinęły cukrzycę typu 2 i insulinooporność.

Tłuszczowa wątroba: Tłuszczowa wątroba jest silnie związana z opornością na insulinę. Nagromadzenie tłuszczu w wątrobie jest przejawem nieuporządkowanej kontroli lipidów, która występuje przy oporności na insulinę. Stwardnienie wątroby związane z opornością na insulinę może być łagodne lub ciężkie. Nowsze dowody sugerują, że stłuszczenie wątroby może nawet prowadzić do marskości wątroby i być może raka wątroby .

Arterioskleroza: (znana również jako miażdżyca) jest procesem stopniowego zagęszczania i stwardnienia ścian tętnic średnich i dużych. Arterioskleroza jest odpowiedzialna za:

  • Choroba wieńcowa (prowadząca do dusznicy i zawału serca )
  • Choroba naczyń obwodowych

Inne czynniki ryzyka miażdżycy obejmują:

  • Wysoki poziom „złego” (LDL) cholesterolu
  • Wysokie ciśnienie krwi ( nadciśnienie )
  • Palenie
  • Cukrzyca z dowolnej przyczyny
  • Historia rodzinna miażdżycy

Rozwój insulinooporności

Kwestia tego, jak i dlaczego rozwija się oporność na insulinę pozostaje złożona i nie do końca poznana.

Poniżej przedstawiamy nasze obecne rozumienie procesu:

  • Komórki organizmu rozwijają oporność na działanie insuliny.
  • Insulina jest niezbędna do regulacji poziomu glukozy we krwi
  • Insulina jest również chemicznym przekaźnikiem, który przekazuje sygnał do wątroby (która przechowuje glukozę), aby utrzymać glukozę i przechowywać ją, a nie uwalniać do krwi.
  • Insulina zwykle utrzymuje równowagę energetyczną, nigdy nie dopuszczając do zbyt dużego wzrostu poziomu glukozy we krwi.
  • Oporność początkowo powoduje, że trzustka po prostu wydziela więcej insuliny, aby utrzymać bezpieczny poziom glukozy we krwi
  • Oporności na insulinę może w końcu towarzyszyć utrzymujący się wyższy poziom glukozy, a następnie utrzymująca się hiperglikemia cukrzycy typu 2

Czynniki ryzyka

Niektóre z czynników ryzyka dla stanu przedcukrzycowego i cukrzycy są również czynnikami ryzyka chorób serca i innych chorób sercowo-naczyniowych i mózgowo-naczyniowych, takich jak udar.

Ponieważ niektóre czynniki ryzyka są również możliwe do uniknięcia – a szczególnie dlatego, że otyłość stała się bardziej rozpowszechniona – zwiększono nacisk na środki związane ze stylem życia, które mogą pomóc zmniejszyć ryzyko choroby.

Poniżej przedstawiono wszystkie czynniki ryzyka związane z opornością na insulinę, stan przedcukrzycowy i cukrzycę, a niektóre z nich można modyfikować na podstawie zmian stylu życia lub pomocy medycznej:

  • Nadwaga i otyłość (głównie otyłość brzuszna)
  • Siedzący tryb życia – brak aktywności fizycznej
  • Palenie
  • Problemy ze snem

Diagnoza

Do diagnozy stanu przedcukrzycowego i cukrzycy można wykorzystać szereg testów:

  • Test A1C – mierzy średni poziom cukru we krwi w ciągu ostatnich 2-3 miesięcy
  • Test glikemii na czczo – poziom glukozy sprawdzany jest po nie spożywaniu alkoholu przez 8 godzin
  • Losowe pobieranie krwi – poziom glukozy we krwi sprawdzany o każdej porze dnia

Zapobieganie

Podczas gdy czynniki ryzyka związane z insulinoopornością i cukrzycą typu 2 nie zawsze można modyfikować – na przykład historia naszej rodziny i genetyka – istnieją udowodnione sposoby zmniejszenia szans na insulinooporność i rozwój cukrzycy typu 2. Otyłość jest szczególnym czynnikiem ryzyka.

Niektóre z tych samych czynników są również ważne w zapobieganiu chorobom serca i udarom.

Czy można wyleczyć insulinooporność?

Zarządzanie insulinoopornością odbywa się poprzez zmiany stylu życia (takie jak dieta, ćwiczenia i zapobieganie chorobom) oraz leki. Oporność na insulinę można kontrolować na dwa sposoby. Po pierwsze można zmniejszyć zapotrzebowanie na insulinę. Po drugie można zwiększyć wrażliwość komórek na działanie insuliny.

Czy istnieje specjalny plan diety dotyczący leczenia?

Zapotrzebowanie na insulinę można zmniejszyć zmieniając dietę, szczególnie węglowodany w diecie. Węglowodany wchłaniają się do organizmu, gdy są rozbijane na składniki cukrów. Niektóre węglowodany wchłaniają się szybciej niż inne, są one określane jako mające wysoki indeks glikemiczny. Te węglowodany podwyższają poziom glukozy we krwi szybciej i wymagają wydzielania większej ilości insuliny do kontrolowania poziomu glukozy we krwi.

Przykłady węglowodanów o wysokim indeksie glikemicznym, które gwałtownie podnoszą poziom glukozy we krwi obejmują:

  • Nierafinowane cukry (takie jak sok owocowy i cukier stołowy)
  • chleb pszenny
  • Nierafinowane produkty zbożowe i ziemniaczane (takie jak bułeczki, tłuczone ziemniaki, pączki, płatki kukurydziane i frytki)

Przykłady żywności o niskim indeksie glikemicznym obejmują:

  • Żywność o wyższej zawartości błonnika (np. pełnoziarniste pieczywo i brązowy ryż)
  • Nieskrobiowe warzywa (takie jak brokuły, fasolka szparagowa, szparagi, marchew i warzywa).

Żywność, której należy unikać

Słodycze mogą zwiększyć poziom cukru we krwi i ryzyko rozwoju stanu przedcukrzycowego i należy ich unikać.

Obejmują one:

  • słodycze, takie jak babeczki, czekolada i lody
  • napoje gazowane, soki owocowe i inne napoje słodzone
  • duże ilości alkoholu
  • żywność przetworzona
  • ziemniaki i inne warzywa bogate w skrobię
  • nabiał, w szczególności mleko
  • smażone jedzenie
  • nisko-błonnikowy biały ryż, mąka, makaron i chleb

Jakie są prognozy dla osoby z opornością na insulinę?

Insulinooporność jest związana z rozwojem cukrzycy typu 2, chyba że zostaną podjęte działania w celu odwrócenia insulinooporności. Utrata masy ciała, jedzenie zdrowej diety, niepalenie i ćwiczenia jak opisano wcześniej mogą pomóc w odwróceniu oporności na insulinę.

Co nowego w insulinooporności?

Świadomość oporności na insulinę zyskała na znaczeniu jako czynnik przyczyniający się do zespołu metabolicznego. Terminowa interwencja może opóźnić wystąpienie jawnej cukrzycy typu 2.

Zmiany w stylu życia (w odżywianiu i aktywności fizycznej) są wyraźnie ważne, aby opóźnić rozwój cukrzycy typu 2 u osób z opornością na insulinę i są głównym zaleceniem zapobiegania cukrzycy u osób wysokiego ryzyka. Metformina jest jedynym lekiem zalecanym w wytycznych dla pacjentów z grupy wysokiego ryzyka. Edukacja dotycząca tych zmian musi być skierowana do wszystkich grup ryzyka cukrzycy typu 2. Otyłość u dzieci jest epidemią i wzrasta w krajach rozwiniętych. Zmiany należy wprowadzić w domach i stołówkach szkolnych, aby zapewnić zdrowsze odżywianie.