Szkorbut znany jest od czasów starożytnych Grecji i Egiptu, nazywana często jako szkorbut choroba żeglarzy. Współczesne przypadki szkorbutu są rzadkie, ale wciąż mogą dotyczyć osób, które nie spożywają wystarczającej ilości witaminy C.
Co to jest szkorbut?
Szkorbut inaczej znany jest jako ciężki niedobór witaminy C. Witamina C lub kwas askorbinowy jest niezbędnym składnikiem odżywczym. Odgrywa rolę w rozwoju i funkcjonowaniu wielu struktur i procesów cielesnych, w tym:
- odpowiednie tworzenie kolagenu, białka, które pomaga nadawać tkance łącznej strukturę i stabilność
- metabolizm cholesterolu i białka
- wchłanianie żelaza
- działanie antyoksydacyjne
- gojenie się ran
- tworzenie neuroprzekaźników, takich jak dopamina i epinefryna
[su_divider divider_color=”#00bbff” link_color=”#00bbff”]
Szkorbut objawy
Witamina C odgrywa wiele różnych funkcji w ciele. Niedobór witaminy powoduje powszechne objawy.
Zazwyczaj objawy szkorbutu zaczynają się po co najmniej czterech tygodniach ciężkiego, ciągłego niedoboru witaminy C. Generalnie jednak pojawienie się objawów trwa trzy miesiące lub dłużej.
Wczesne znaki ostrzegawcze
Wczesne objawy i objawy szkorbutu obejmują:
- słabość
- niewyjaśnione wyczerpanie
- zmniejszony apetyt
- drażliwość
- bolące nogi
- niska gorączka
Objawy po jednym do trzech miesięcy
Typowe objawy nieleczonego szkorbutu po jednym do trzech miesięcy obejmują:
- niedokrwistość , gdy we krwi brakuje wystarczającej liczby czerwonych krwinek lub hemoglobiny
- zapalenie dziąseł lub czerwone, miękkie i delikatne dziąsła, które łatwo krwawią
- krwotok skóry lub krwawienie pod skórą
- podobne do stłuczenia wypukłe guzy na mieszkach włosowych, często na łydkach, z centralnymi włoskami, które wydają się korkociągami lub skręcone i łatwo pękają
- duże obszary od czerwonawo-niebieskich do czarnych siniaków, często na nogach i stopach
- próchnica
- delikatne, obrzęknięte stawy
- duszność
- ból w klatce piersiowej
- podrażnienie i krwotok w białkach oczu (spojówka) lub nerw wzrokowy
- zmniejszone gojenie się ran
- wrażliwość na światło
- rozmazany obraz
- zmiany nastroju, często drażliwość i depresja
- krwawienie z przewodu pokarmowego
- bół głowy
Nieleczony szkorbut może powodować stany zagrożenia życia.
Poważne komplikacje
Objawy i powikłania związane z długotrwałym nieleczonym szkorbutem obejmują:
- ciężka żółtaczka , czyli zażółcenie skóry i oczu
- uogólniony ból, tkliwość i obrzęk
- hemoliza, rodzaj niedokrwistości, w której dochodzi do rozpadu czerwonych krwinek
- gorączka
- utrata zębów
- krwotok wewnętrzny
- neuropatia lub drętwienie i ból zwykle w kończynach dolnych i rękach
- drgawki
- niewydolność narządu
- delirium
- śpiączka
- śmierć
[su_divider divider_color=”#00bbff” link_color=”#00bbff”]
Szkorbut zdjęcia
[su_divider divider_color=”#00bbff” link_color=”#00bbff”]
Szkorbut u dzieci i niemowląt
Niemowlęta z powodu szkorbutu będą drażliwe, niespokojne i trudne do uspokojenia. Mogą również wydawać się sparaliżowane, leżąc z wyciągniętymi do połowy rękami i nogami. Noworodki chore na szkorbut mogą również rozwinąć słabe, kruche, kości podatne na złamania.
Czynniki ryzyka szkorbutu u niemowląt obejmują:
- niedożywione matki
- karmione odparowanym lub gotowanym mlekiem
- trudności w pielęgnacji
- restrykcyjne lub specjalne potrzeby żywieniowe
- zaburzenia trawienia lub wchłaniania
[su_divider divider_color=”#00bbff” link_color=”#00bbff”]
Szkorbut przyczyny, ryzyko zachorowania
Twoje ciało nie może wytwarzać witaminy C. Oznacza to, że musisz spożywać całą witaminę C, którą Twoje ciało potrzebuje poprzez jedzenie lub napoje lub przyjmując suplement.
Większość osób z powodu szkorbutu nie ma dostępu do świeżych owoców i warzyw ani nie ma zdrowej diety. Szkorbut uderza w wielu ludzi w rozwijającym się świecie. Ostatnie badania zdrowia publicznego wykazały, że szkorbut może być znacznie bardziej rozpowszechniony w rozwiniętych krajach niż kiedyś sądzono, szczególnie w zagrożonych segmentach populacji. Warunki medyczne i nawyki związane ze stylem życia również zwiększają ryzyko wystąpienia tego stanu.
Czynniki ryzyka niedożywienia i szkorbutu obejmują:
- bycie dzieckiem lub w wieku 65 lat i starszym
- codzienne spożywanie alkoholu
- używanie narkotyków
- restrykcyjne lub określone diety
- niskie dochody, ograniczony dostęp do pożywnej żywności
- bycie bezdomnym
- życie na obszarach o ograniczonym dostępie do świeżych owoców i warzyw
- zaburzenia odżywiania lub zaburzenia psychiczne, które wywołują strach przed jedzeniem
- warunki neurologiczne
- niepełnosprawności
- formy zapalne jelit (IBD), w tym zespół jelita drażliwego (IBS), choroba Leśniowskiego-Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego
- warunki trawienne lub metaboliczne
- warunki odpornościowe
- żyjąc w miejscu, w którym dieta kulturowa składa się prawie wyłącznie z węglowodanów, takich jak pieczywo, makarony i kukurydza
- przewlekła biegunka
- odwodnienie
- palenie
- chemioterapia i radioterapia
- dializa i niewydolność nerek
[su_divider divider_color=”#00bbff” link_color=”#00bbff”]
Jak zdiagnozować szkorbut?
Jeśli podejrzewasz, że masz szkorbut, lekarz zapyta Cię o historię diety, sprawdzi objawy choroby i zleci wykonanie badania krwi. Badanie krwi zostanie wykorzystane do sprawdzenia poziomu witaminy C w surowicy krwi. Ogólnie rzecz biorąc, osoby ze szkorbutem mają poziom witaminy C w surowicy krwi mniejszy niż 11 μmol / L.
[su_divider divider_color=”#00bbff” link_color=”#00bbff”]
Szkorbut leczenie
Chociaż objawy mogą być poważne, szkorbut jest dość prosty w leczeniu.
Witamina C występuje naturalnie w wielu owocach i warzywach. Jest często dodawana do soków, płatków śniadaniowych i przekąsek. Jeśli podejrzewasz, że masz łagodny przypadek szkorbutu, spożywanie co najmniej pięciu porcji owoców i warzyw dziennie jest najłatwiejszym sposobem leczenia tego schorzenia.
Doustne suplementy witaminy C są również szeroko dostępne, a witamina jest zawarta w większości witamin. Jeśli objawy utrzymują się po kilku dniach zmian w diecie, należy porozmawiać z lekarzem.
W ciężkich, przewlekłych przypadkach szkorbutu lekarz może zalecić stosowanie dużych dawek doustnych suplementów witaminy C przez kilka tygodni lub miesięcy. Nie ma zgody co do konkretnej dawki terapeutycznej w przypadku ciężkiego szkorbutu. W takich przypadkach lekarz może zalecić przyjmowanie dużych dawek doustnych suplementów witaminy C przez kilka tygodni lub dłużej.
Kiedy następuje poprawa zdrowia?
Powinieneś zobaczyć poprawę niektórych objawów w ciągu jednego lub dwóch dni leczenia, w tym:
- ból
- wyczerpanie
- bół głowy
- wahania nastroju
Inne objawy mogą zająć kilka tygodni, aby całkowicie zniknęły, w tym:
- słabość
- krwawienie
- siniaki
- żółtaczka
Dzienna zalecana dawka witaminy C
Codzienne zalecenia witaminy C zależą od wieku, płci i innych warunków zdrowotnych.
Ludzie, którzy palą papierosy lub cierpią na choroby układu trawiennego zazwyczaj wymagają co najmniej 35 mg dziennie więcej niż osoby niepalące.
Źródła witaminy C
Owoce cytrusowe takie jak pomarańcze, limonki i cytryny są tradycyjnie stosowane w zapobieganiu i leczeniu szkorbutu. Kilka innych owoców i warzyw zawiera wyższe dawki witaminy C niż owoce cytrusowe. Wiele gotowych potraw, takich jak soki i płatki, zawiera również witaminę C.
Pokarmy o wysokim poziomie witaminy C obejmują:
- słodkie papryczki
- guawa i papaje
- ciemne, liściaste warzywa, zwłaszcza jarmuż, szpinak i boćwina
- brokuły
- brukselki
- jagody, zwłaszcza maliny, truskawki i jeżyny
- ananasy i mango
- pomidory, zwłaszcza pasty pomidorowe lub soki
- większość melonów
- zielony groszek
- ziemniaki
- kalafior
Witamina C rozpuszcza się w wodzie. Gotowanie, konserwowanie i długotrwałe przechowywanie mogą znacznie zmniejszyć zawartość witamin w żywności. Najlepiej spożywać pokarmy bogate w witaminę C na surowo.
[su_divider divider_color=”#00bbff” link_color=”#00bbff”]
Szkorbut rokowania, podsumowanie
Szkorbut spowodowany jest przewlekłym niedoborem witaminy C. W większości przypadków:
- jest łagodny
- rozwija się u osób z niezrównoważoną dietą
- łatwo można leczyć za pomocą zmian dietetycznych lub stosowania suplementów
Nieleczony, przewlekły szkorbut może powodować poważne komplikacje zdrowotne.
Nie ma określonej dawki terapeutycznej dla witaminy C. Zalecana dzienna dawka dla większości ludzi wynosi od 75 do 120 mg na dobę.
